3148
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Զոհրապ Գրիգոր Խաչիկի | name-am-aliases = | name-ru = Зограб Григор Хачикович | name-ru-aliases = | n...»:
{{Person
| name-am = Զոհրապ Գրիգոր Խաչիկի
| name-am-aliases =
| name-ru = Зограб Григор Хачикович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Zohrap Grigor
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 26.06.1861
| birth-place = Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
| death-date = 1915
| death-place =
| description = Գրող, հրապարակախոս, փաստաբան-իրավագետ, հասարակական-քաղաքական գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1861թ. հունիսի 26-ին Թուրքիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում:
Մահացել է 1915թ.:
==Կրթություն==
*Զոհրապը նախնական կրթությունը ստացել է Պեշիկթաշի Մաքրուհյան վարժարանում։
*Օրագյուղի Թարգմանչաց վարժարաններում:
*Sովորել է Լուսավորչյան վարժարանում:
*1882թ.՝ տեղափոխվում է «Հուգուգ», որտեղ երկու տարի սովորելուց հետո հեռանում է՝ վկայական չստանալով։
*1884թ. Էդիրնե քաղաքում քննություն է հանձնում և ստանում փաստաբան-իրավաբանի վկայական։
*Ավարտել է Կոստանդնուպոլսի ֆրանսիական երկու բարձրագույն ուսումնական հաստատություն՝ ստանալով ՝ 1879թ.՝ երկրաչափ, 1882թ.՝ իրավաբանի մասնագիտություններ:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Ասիական ընկերության նախագահ:
*Մասնակցել Հայոց միացյալ ընկերության գործունեությանը։
*1878թ. հանդիպում է Նիկողայոս Թյուլպենճյանին և դառնում նրա հրատարակած «Լրագիր» օրաթերթի աշխատակիցը։
*1880թ. աշխատանքի է անցնում խորթ հոր իրավաբանական գրասենյակում:
*1883թ. զբաղվել Է փաստաբանությամբ, միաժամանակ իրավագիտություն դասավանդել Կ. Պոլսի համալսարանում։
*1883թ. հրատարակում է Ասիական ընկերության «Երկրագունտ» հանդեսը, Հակոբ Պարոնյանի խմբագրությամբ։
*1895-1896թթ. հայկական կոտորածների օրերին հանդես Է եկել հայ քաղաքական ամբաստանյալների, դրանից առաջ՝ զեյթունցի հայերի, իսկ 1905թ.՝ մի բուլղար հեղափոխականի պաշտպանությամբ։
*1908թ. ընտրվել Է օսմանյան խորհրդարանի անդամ և Ազգային ժողովի երեսվտխան։
*1892-1993թթ. Հ. Ասատուրի հետ հրատարակել է «Մասիս» գրական հանդեսը:
*1898թ.՝ Սիպիլի և Հ. Ասատուրի հետ՝ համանուն թերթը։
*Աշխատակցել է «Հայրենիք», «Արևելք», «Ազատամարտ» և այլ պարբերականների։
==Այլ==
*Մեծ եղեռնի զոհերից:
*Համարվում է 19-րդ դարի վերջին արևմտահայ գրականության կենտրոնական դեմքն ու «նորավեպի իշխանը»:
*Զոհրապը սուլթանական դատարանում միշտ պաշտպանում էր հանիրավի ամբաստանված հայերի, հույների, բուլղարների և այլազգի անմեղների դատը, որոնք սովորաբար հետապնդվում էին օսմանյան բռնատիրության դեմ ըմբոստանալու համար: Դա դուր չէր գալիս իշխանություններին, և միառժամանակ Զոհրապին արգելում են զբաղվել փաստաբանությամբ: Սակայն նա եռանդով շարունակում է իր պայքարր ազատության, արդարության ու ճշմարտության համար:
*1908թ. մեկնել Է Փարիզ, իսկ երիտթուրքերի պետական հեղաշրջումից հետո վերադարձել Է Կ. Պոլիս։
*Զորյանը քաղաքացիական բացառիկ արիություն է դրսևորել Ադանայի կոտորածի (1909թ.) ժամանակ, իսկ 1911թ. հուշագիր ուղարկել թուրք վարչապետին՝ պահանջելով վերջ տալ հայերի նկատմամբ իթթիհատական կառավարության համիղյան մեթոդներին:
*Զոհրապը բազմաժանր գրող է. բանաստեղծություն, վեպ, նորավեպ, գրական դիմանկար, ակնարկ, հրապարակախոսություն։
*Զոհրապը կերտել է բազմաթիվ իրապաշտական կերպարներ, բացահայտել մարդկային ողբերգության սոցիալական ակունքները՝ «ճիտին պարտքը», «Մագթաղինեն», «Այրին», «Փոստալը»:
*Սիրո թեմաներում քննել մարդկային երջանկության, բարոյական բարձր արժեքների լույսի ներքո՝ «Այինկա», «Ռեհան», «Առջի սեր, առջի բարի», «Զաբուղոն», «ճերյան»:
*Անդրադարձել կյանքի և մահվան, մարդու ներաշխարհի անլուծելի առեղծվածներին՝ «Երջանիկ մահը», «Մյուսը», «Կարծեմ թե»։
*Խոհավերլուծական բացառիկ տաղանդով առարկան, դեպքը, մարդկանց արարքն ու ապրումները դիտարկել է իրենց ներքին կապերի մեջ՝ հասնելով ուրույն կենսափիլիսոփայության՝ «ժամին բակը», «Թեֆարիկ», «Սառա»)։
*Զոհրապը գրել է զուսպ, դիպուկ լեզվով, փոքր ծավալի մեջ դրել հարուստ բովանդակություն։
*1888թ. Զոհրապն ամուսնանում է Կլարա Յազըչյանի հետ։
*1889թ. ծնվում է Զոհրապի անդրանիկ որդին՝ Լևոնը, 1891թ.՝ ավագ դուստրը՝ Դոլորեսը, 1892թ.՝ կրտսեր որդին՝ Արամը և 1896թ.՝ կրտսեր դուստրը՝ Հերմինեն։
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=LhVNvPIuk9w Առաջին այրեր-Գրիգոր Զոհրապ:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=CMXgVHYfdXY Մեր մեծերը - Գրիգոր Զոհրապ:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=aZ561QGaICU Պոլսում` Գրիգոր Զոհրապի հետքերով:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=MrYwMhM_ODo Ծննդավայր. Գրիգոր Զոհրապ:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=nyflIZ6US3I Արփեն Մովսեսյան Հայից Հայ - Գրիգոր Զոհրապ:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=-tjhmk0CACI Գրիգոր Զոհրապ. Զաբուղոն:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.azator.gr/yushatetr/10011---1861-1915------- Գրիգոր Զօհրապ (1861-1915). Նորավէպի իշխանը եւ Հայոց Իրաւունքի յանդուգն դատապաշտպանը:]
=Մատենագիտություն=
*Զոհրապ Գ. Խ., Հայկական հարցը վավերագրերի լույսի տակ, աշխատություն, 1913:
*Զոհրապ Գ. Խ., Անհետացած սերունդ մը, իրապաշտական վեպ, 1887:
*Զոհրապ Գ. Խ., Խղճմտանքի ձայներ, 1909:
*Զոհրապ Գ. Խ., Կեանքը ինչպես որ է, 1911:
*Զոհրապ Գ. Խ., Լուռ ցավեր, 1911:
==Հրապարախոսական ակնարկներ==
*Զոհրապ Գ. Խ., Չինական նամականի, 1884:
*Զոհրապ Գ. Խ., Ուղևորութիւն մը յիշատակներուս մէջ, 1898-1903:
==Քննադատ, հոդվածներ==
*Զոհրապ Գ. Խ., Անբարոյական գրականութիւն, 1892:
*Զոհրապ Գ. Խ., Նոր լրագրութիւնը, 1892:
*Զոհրապ Գ. Խ., Բարոյական կռիւը, 1893:
*Զոհրապ Գ. Խ., Ծանօթ դէմքեր , գրական դիմանկարների շարք, 1891-1909:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_Zohrap_grigor ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*[http://www.litopedia.org/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B6%D5%B8%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%BA Գրիգոր Զոհրապ:]
*http://www.writers.am/portfolio-item/%D5%A3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80-%D5%A6%D5%B8%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%BA/ Կենսագրություն. Գրիգոր Զոհրապ:]
*[http://newsbook.am/?p=35015&l=am/grigor+zohrap+orenqi+ev+iravunqi+ankashar+datapashtpanvo%D6%82+mecataxand+ardzakagiry Գրիգոր Զոհրապ. Օրենքի և իրավունքի անկաշառ դատապաշտպանն ու մեծատաղանդ արձակագիրը:]
*[http://armhistory.ru/blog/grigor_zohrap/2011-07-29-155
[[Category:Գրողներ]] [[Category:Հրապարակախոսներ]] [[Category:Քաղաքական գործիչներ]] [[Category:Հասարակական գործիչներ]] [[Category:Իրավաբաններ]]
| name-am = Զոհրապ Գրիգոր Խաչիկի
| name-am-aliases =
| name-ru = Зограб Григор Хачикович
| name-ru-aliases =
| name-lat =
| name-en = Zohrap Grigor
| name-fr =
| image = Boy.jpg
| birth-date = 26.06.1861
| birth-place = Կոստանդնուպոլիս, Թուրքիա
| death-date = 1915
| death-place =
| description = Գրող, հրապարակախոս, փաստաբան-իրավագետ, հասարակական-քաղաքական գործիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1861թ. հունիսի 26-ին Թուրքիայի մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլսում:
Մահացել է 1915թ.:
==Կրթություն==
*Զոհրապը նախնական կրթությունը ստացել է Պեշիկթաշի Մաքրուհյան վարժարանում։
*Օրագյուղի Թարգմանչաց վարժարաններում:
*Sովորել է Լուսավորչյան վարժարանում:
*1882թ.՝ տեղափոխվում է «Հուգուգ», որտեղ երկու տարի սովորելուց հետո հեռանում է՝ վկայական չստանալով։
*1884թ. Էդիրնե քաղաքում քննություն է հանձնում և ստանում փաստաբան-իրավաբանի վկայական։
*Ավարտել է Կոստանդնուպոլսի ֆրանսիական երկու բարձրագույն ուսումնական հաստատություն՝ ստանալով ՝ 1879թ.՝ երկրաչափ, 1882թ.՝ իրավաբանի մասնագիտություններ:
==Աշխատանքային գործունեություն==
*Ասիական ընկերության նախագահ:
*Մասնակցել Հայոց միացյալ ընկերության գործունեությանը։
*1878թ. հանդիպում է Նիկողայոս Թյուլպենճյանին և դառնում նրա հրատարակած «Լրագիր» օրաթերթի աշխատակիցը։
*1880թ. աշխատանքի է անցնում խորթ հոր իրավաբանական գրասենյակում:
*1883թ. զբաղվել Է փաստաբանությամբ, միաժամանակ իրավագիտություն դասավանդել Կ. Պոլսի համալսարանում։
*1883թ. հրատարակում է Ասիական ընկերության «Երկրագունտ» հանդեսը, Հակոբ Պարոնյանի խմբագրությամբ։
*1895-1896թթ. հայկական կոտորածների օրերին հանդես Է եկել հայ քաղաքական ամբաստանյալների, դրանից առաջ՝ զեյթունցի հայերի, իսկ 1905թ.՝ մի բուլղար հեղափոխականի պաշտպանությամբ։
*1908թ. ընտրվել Է օսմանյան խորհրդարանի անդամ և Ազգային ժողովի երեսվտխան։
*1892-1993թթ. Հ. Ասատուրի հետ հրատարակել է «Մասիս» գրական հանդեսը:
*1898թ.՝ Սիպիլի և Հ. Ասատուրի հետ՝ համանուն թերթը։
*Աշխատակցել է «Հայրենիք», «Արևելք», «Ազատամարտ» և այլ պարբերականների։
==Այլ==
*Մեծ եղեռնի զոհերից:
*Համարվում է 19-րդ դարի վերջին արևմտահայ գրականության կենտրոնական դեմքն ու «նորավեպի իշխանը»:
*Զոհրապը սուլթանական դատարանում միշտ պաշտպանում էր հանիրավի ամբաստանված հայերի, հույների, բուլղարների և այլազգի անմեղների դատը, որոնք սովորաբար հետապնդվում էին օսմանյան բռնատիրության դեմ ըմբոստանալու համար: Դա դուր չէր գալիս իշխանություններին, և միառժամանակ Զոհրապին արգելում են զբաղվել փաստաբանությամբ: Սակայն նա եռանդով շարունակում է իր պայքարր ազատության, արդարության ու ճշմարտության համար:
*1908թ. մեկնել Է Փարիզ, իսկ երիտթուրքերի պետական հեղաշրջումից հետո վերադարձել Է Կ. Պոլիս։
*Զորյանը քաղաքացիական բացառիկ արիություն է դրսևորել Ադանայի կոտորածի (1909թ.) ժամանակ, իսկ 1911թ. հուշագիր ուղարկել թուրք վարչապետին՝ պահանջելով վերջ տալ հայերի նկատմամբ իթթիհատական կառավարության համիղյան մեթոդներին:
*Զոհրապը բազմաժանր գրող է. բանաստեղծություն, վեպ, նորավեպ, գրական դիմանկար, ակնարկ, հրապարակախոսություն։
*Զոհրապը կերտել է բազմաթիվ իրապաշտական կերպարներ, բացահայտել մարդկային ողբերգության սոցիալական ակունքները՝ «ճիտին պարտքը», «Մագթաղինեն», «Այրին», «Փոստալը»:
*Սիրո թեմաներում քննել մարդկային երջանկության, բարոյական բարձր արժեքների լույսի ներքո՝ «Այինկա», «Ռեհան», «Առջի սեր, առջի բարի», «Զաբուղոն», «ճերյան»:
*Անդրադարձել կյանքի և մահվան, մարդու ներաշխարհի անլուծելի առեղծվածներին՝ «Երջանիկ մահը», «Մյուսը», «Կարծեմ թե»։
*Խոհավերլուծական բացառիկ տաղանդով առարկան, դեպքը, մարդկանց արարքն ու ապրումները դիտարկել է իրենց ներքին կապերի մեջ՝ հասնելով ուրույն կենսափիլիսոփայության՝ «ժամին բակը», «Թեֆարիկ», «Սառա»)։
*Զոհրապը գրել է զուսպ, դիպուկ լեզվով, փոքր ծավալի մեջ դրել հարուստ բովանդակություն։
*1888թ. Զոհրապն ամուսնանում է Կլարա Յազըչյանի հետ։
*1889թ. ծնվում է Զոհրապի անդրանիկ որդին՝ Լևոնը, 1891թ.՝ ավագ դուստրը՝ Դոլորեսը, 1892թ.՝ կրտսեր որդին՝ Արամը և 1896թ.՝ կրտսեր դուստրը՝ Հերմինեն։
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: HAYAZG ENCI.jpg|նկարի նկարագրության տեքստ
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=LhVNvPIuk9w Առաջին այրեր-Գրիգոր Զոհրապ:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=CMXgVHYfdXY Մեր մեծերը - Գրիգոր Զոհրապ:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=aZ561QGaICU Պոլսում` Գրիգոր Զոհրապի հետքերով:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=MrYwMhM_ODo Ծննդավայր. Գրիգոր Զոհրապ:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=nyflIZ6US3I Արփեն Մովսեսյան Հայից Հայ - Գրիգոր Զոհրապ:]
*[https://www.youtube.com/watch?v=-tjhmk0CACI Գրիգոր Զոհրապ. Զաբուղոն:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.azator.gr/yushatetr/10011---1861-1915------- Գրիգոր Զօհրապ (1861-1915). Նորավէպի իշխանը եւ Հայոց Իրաւունքի յանդուգն դատապաշտպանը:]
=Մատենագիտություն=
*Զոհրապ Գ. Խ., Հայկական հարցը վավերագրերի լույսի տակ, աշխատություն, 1913:
*Զոհրապ Գ. Խ., Անհետացած սերունդ մը, իրապաշտական վեպ, 1887:
*Զոհրապ Գ. Խ., Խղճմտանքի ձայներ, 1909:
*Զոհրապ Գ. Խ., Կեանքը ինչպես որ է, 1911:
*Զոհրապ Գ. Խ., Լուռ ցավեր, 1911:
==Հրապարախոսական ակնարկներ==
*Զոհրապ Գ. Խ., Չինական նամականի, 1884:
*Զոհրապ Գ. Խ., Ուղևորութիւն մը յիշատակներուս մէջ, 1898-1903:
==Քննադատ, հոդվածներ==
*Զոհրապ Գ. Խ., Անբարոյական գրականութիւն, 1892:
*Զոհրապ Գ. Խ., Նոր լրագրութիւնը, 1892:
*Զոհրապ Գ. Խ., Բարոյական կռիւը, 1893:
*Զոհրապ Գ. Խ., Ծանօթ դէմքեր , գրական դիմանկարների շարք, 1891-1909:
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
*[http://www.armenianlanguage.am/am/Encyclopedia_Zohrap_grigor ԵՊՀ Հայագիտական հետազոտությունների ինստիտուտ:]
*[http://www.litopedia.org/index.php?title=%D4%B3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80_%D4%B6%D5%B8%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%BA Գրիգոր Զոհրապ:]
*http://www.writers.am/portfolio-item/%D5%A3%D6%80%D5%AB%D5%A3%D5%B8%D6%80-%D5%A6%D5%B8%D5%B0%D6%80%D5%A1%D5%BA/ Կենսագրություն. Գրիգոր Զոհրապ:]
*[http://newsbook.am/?p=35015&l=am/grigor+zohrap+orenqi+ev+iravunqi+ankashar+datapashtpanvo%D6%82+mecataxand+ardzakagiry Գրիգոր Զոհրապ. Օրենքի և իրավունքի անկաշառ դատապաշտպանն ու մեծատաղանդ արձակագիրը:]
*[http://armhistory.ru/blog/grigor_zohrap/2011-07-29-155
[[Category:Գրողներ]] [[Category:Հրապարակախոսներ]] [[Category:Քաղաքական գործիչներ]] [[Category:Հասարակական գործիչներ]] [[Category:Իրավաբաններ]]
