| Գրիգորյան Զուլում Նիկողոսի | |
| Григорян Зулум Никогосович | |
| |
| Անգլերեն: | Grigoryan Zoulum |
| Հայերեն: | Գրիգորյան Զուլում Նիկողոսի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 06.12.1932 |
| Ծննդավայրը: | Կրասնոդար, Ռուսաստան |
| Համառոտ տվյալներ: Նկարիչ: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1932թ. դեկտեմբերի 6-ին Ռուսաստանի Կրասնոդար քաղաքում:
Կրթություն
- 1957թ. ավարտել է ԵԳԹԻ:
Աշխատանքային գործունեություն
- Աշխատում է կոմպոզիցիայի և բնանկարի ժանրերում:
Աշխատանքներ
- «Մղձավանջային օրեր», 1955-1957:
- «Ֆրունզե Մկրտչյան», 1956:
- «Ձեյթունցիներ» ՀԱՊ, 1960:
- «Բանվորական ճաշարան Բրատսկում», 1963:
- «Գարուն էր», ՀԱՊ, 1965:
- «Երեք սերունդ», ՀԱՊ, 1966:
- «Ալեքսանդր Մյասնիկյան», 1970:
- «Սպենդիարովը և Գորկին», 1970:
- «Կարոտ», 1971:
- «Հաց հանապազօրյա», 1973:
- «Արդարադատություն», 1980:
- «Տեսիլք», 1979-1980:
- «Երեկոյան ղողանջներ», 1985:
- «Մտորում», 1989:
- «Խորեն Աբրահամյան», 1990:
- «Կարեն Դեմիրճյան», 1997:
- «Աշնանային նատյուրմորտ», շարք, 1994-2004:
- «Աստվածընկալ եկեղեցին», 2002:
- «Արայի սար», 2010:
- «Սաղմոսավանք», 2010:
Ձեռքբերումներ
- 1957թ.՝ Հայաստանի նկարիչների միության անդամ:
- 1972թ.՝ ՀՀ վաստակավոր նկարիչ:
Այլ
- Մ.Զ. Գրիգորյանի հայրն է:
- Գործերն աչքի են ընկնում հոգեբանական խորությամբ և դրամատիզմով:
- Զուլում Գրիգորյանի ստեղծագործություններում կարևոր տեղ է գրավել Մեծ եղեռնի թեման, առաջին գործերում գերիշխողը հայրենասիրական թեման էր։ «Մղձավանջային օրերը» եղեռնի թեմայով արված շարքի կոմպոզիցիոն յոթ ստեղծագործություններից առաջինն էր։ Հայրենասիրական թեմայով աշխատանքների շարքը լրացնում են «Ձեյթունցիներ», «Կարոտ», «Տեսիլք», «Արդարադատություն», «Երեք սերունդ», «Գարուն էր» գործերը:
- Գրիգորյանի երփնագիրը հյութեղ է, գերակշռողը՝ արծաթավունը, մոխրագույնը։ Քսվածքը կրքոտ, լարված, որ հաճախ համեմվում է քնքույշ և նուրբ կատարված հատվածներով: Զուլում Գրիգորյանի բնանկարներն ու նատյուրմորտները տոգորված են սիրով հանդեպ ազգային, կենցաղային իրերը, որոնք կարծես գալիս են լրացնելու պատմական թեմաների նյութերը, որպես լուռ վկաներ անցյալի, որոնք եղել են ու ապրել եռուն կյանքով:
- Գործերից պահվում են ՀԱՊ-ում:
Մեջբերումներ Զուլում Գրիգորյանից
- Ասում են՝ մի տարիք կա, երբ մարդը վերադառնում է իր արմատներին։ Ես կարծում եմ՝ ճիշտ չէ, կարգին մարդը միշտ էլ իր արմատների հետ է, ուրիշ կերպ չի լինում։ Առհասարակ ամեն ինչի մեջ կա արմատի խնդիր։ Դա այնքան պարզ է, դա հողի վրա կանգուն մնալու իմաստություն է, ուրիշ ոչինչ:
- Բնությունը մշտապես եղել է իմ տարերքը: Կյանքս անց եմ կացրել հայրենի բնության մեջ... ամենուր զգում էի, ես եմ ու ինքը, ես եմ ու ծառ ու ծաղիկը, ես եմ ու քար ու քարափը: Պարզապես բնության մի մասնիկն էի զգում ինձ:
- Ես շատ եմ ճանապարհորդել: Ինձ շատ են հարցրել, թե ճանապարհորդելը քեզ ի՞նչ է տվել: Պատասխանել եմ՝ ես դարձա ես:
- Կոչումը ոչ ճանաչման սահմաններն է ընդլայնում, ոչ էլ ավելացնում է տաղանդը: Այն գնահատական է: Ուստի կոչումը պարզապես հավաստագիր է, երկար ու ձիգ ստեղծագործական տարիներին տրված պաշտոնական արժևորում... Բոլոր այս տարիներին ես անդուլ ստեղծագործել եմ՝ երբեք չմտածելով ինքնահաստատման դժվարությունների մասին, որովհետև ես դրա կարիքը չունեի: Իհարկե եկավ մի շրջան, երբ հասկացա, որ ես ես եմ, որ ես կայացել եմ որպես մարդ ու քաղաքացի:
- Առհասարակ չեմ սիրում, երբ գունազարդում են իրենց կենսագրությունը: Ես իմ կենսագրությունը չեմ գունազարդել: Ես չեմ նախանձում որևէ մեկին, որպեսզի կենսագրություն հորինեմ: Նախանձը ծնունդ է առնում վատ պայմաններից, հիվանդություններից: Ես լավ պայմանների ծնունդ եմ, առողջ եմ եղել իմ մտածողությամբ, իմ արյան եռքով: Քամյուն իր ստեղծագործություններից մեկում ասում է. «Իմ բախտը բերել է, որ բնածին հետաքրքիր եմ ծնված եղել»: Հենց դա էլ օգնել է ինձ: Նաև չարացած չեմ ու չեմ եղել բացարձակապես: Հայրս տառապանքի միջով է անցել, մենք ընտանիքով քայլել ենք տառապանքի ուղիներով, բայց երբեք չենք չարացել, չենք կրել չարացածության բարդույթը: Չար մարդը չի կարող արվեստում լինել, չի կարող արվեստի ստեղծագործություն հորինել: Արվեստն ինքը բարության խորհրդանիշն է, բարության սերմնացանն է:
- Նկարչությունն ազատություն է: Մարդը ծնվել է ազատ լինելու, ազատ ապրելու համար: Նկարչությունն ինձ տվել է այդ ազատությունը, անկախությունը: Արվեստը մահը մոռանալու պարտադրանք է ստեղծում: Հիմա, երբ 70-նն անց եմ, ավելի քան երբևէ համոզված եմ որ, արվեստներից մեծագույնը գեղանկարչությունն է: Արվեստը հավերժական, մնայուն, անանց արժեք է: Ես ինձ միշտ այդ հրաշալի աշխարհի համեստ մշակն եմ համարել, ծառան:
- Գիտակցական կյանքս վրձնի հետ է անցել, ու հասել եմ մի պարզ եզրահանգման, նկարչությունը չի սիրում խաղալ, դա սեր է, դա ապրում է... Հենց էնպես արված, անտարբեր նկարչություն չեմ սիրում: Նկարն իր մեջ իմաստ պիտի ունենա ամփոփած, ասելիք զգացողություն, սեր...
- Ես ինձ հիմա որպես մարդ ու արվեստագետ, տնային կալանքի եմ դատապարտել: Եվ վաղուց դուրս չեմ գալիս իմ արվեստանոց-տնից: Դրսում ինձ ամեն ինչ խանգարում է՝ սուտը, կեղծիքը, խեղճությունը, չվաստակած շքեղությունն ու հարստությունը... Այս պայմաններում դժվարությամբ եմ նկարում, ստեղծագործում... Մենք երբևէ այսպիսին չենք եղել, անգամ 1918 թվին, երբ սով էր համատարած, տիֆ էր, երբ ժողովուրդը կոտորվում էր վանքերի ու եկեղեցիների բակերում: Ի՞նչ եղավ «Աասունցի Դավիթ» ստեղծած ժողովրդի հպարտությունը, ազնվությունը։ էպոսը դարեր շարունակ մեր ժողովրդին անգամ թշնամու դեմ է ազնիվ պայքարի տարել... Այսքան նենգություն, չարություն, վախկոտություն որտեղի՞ց: Ուզում եմ ասել՝ «Ներիր մեզ Դավիթ, մենք քո հետնորդները չենք...»: Հայ զինվորի ուժը բազկի մեջ չէ: Երկաթյա բազուկներով զինվորներ շատ կան: Հայ զինվորի ուժը հոգու մեջ է: Հայ զինվորի ուժը ազնվությունն է, շիտակությունը, մեծահոգությունը: Դավիթն ուժեղ էր, որովհետև շիտակ էր, ազնիվ էր, նենգ չէր, արդարամիտ էր, վեհանձն էր... Այդպիսին էր անգամ թշնամու հանդեպ: Թշնամու դեմ ազնիվ պայքարը միամտություն չէ, ռոմանտիկա չէ, ինչպես կարծում են ոմանք... Մենք այսօր շատ ենք հեռացել Դավթից, մեր իսկ ստեղծածից: Այնքան, որ Դավիթ ենք ման գալիս ու չենք գտնում...
Մեջբերումներ Զուլում Գրիգորյանի մասին
- «Իր մարդկային էությամբ, կյանքի, մարդու և արվեստի ըմբռնումներով Զուլում Գրիգորյանը մնում է անկրկնելի իր տեսակի մեջ: Մտքի պայծառությունը, աշխարհին բարությամբ նայող, յուրահատուկ համ ու հոտով խոսքը, զարմանալի բնորոշումները գալիս են համոզելու, որ մարդ պիտի իր կոչման արիությունն ունենա և՝ ըստ այդմ ապրելու քաջություն: Զուլում Գրիգորյանի արվեստը ներգործում է ահռելի ուժով: Միանգամից ցնցում է, ազդում, խռովում հոգիդ: Արթնացնում ինչ-որ լավ, տաքուկ զգացողություն... Զարմանալի տաք, զարմանալի հուզիչ ու նաև գերող:
- Արվեստագետի պարտքը ժողովրդի ճաշակը հղկել, բարձր ճաշակ ներշնչելն է: Ժողովրդին բարձրացնել դեպի արվեստը, այլ ոչ թե հակառակը: Զուլումի արվեստն այս առումով ինձ նվաճել է: Միանգամից, վերջնական անվերադարձ... Նա աշխատում է այնպես, ինչպես սիրտն է թելադրում: Իսկ սիրտը հրաշքներ է գործում: Արվեստի գեղեցկություններ: Վրձինը սահում է կտավի վրայով և այնտեղ դրոշմում Զուլում Գրիգորյան արվեստագետի էությունը: Գեղեցիկի ծարավը և այդ սիրուց շնչող բնանկարների հուզականությունը մտքի պայծառացումներ են, կարծես նկարիչը բնության մեջ խորանում է ոչ միայն աչքերով, այլև նյարդերով: Նրա նկարները միտք են հուզում, զգացմունք արթնացնում»: Գրիգոր Խանջյան, 9 փետրվարի, 1978 թ.
Անհատական ցուցահանդեսներ
- Հունգարիա, 1972:
- Չեխոսլովակիա, 1972:
- Գերմանիա, 1977:
- ԱՄՆ, 1977:
- Ֆրանսիա, 1977, 1978:
- Դանիա, 1978:
- Մոսկվա, 1987:
- Վիեննա, 1992, 2002:
- Երևան, 1994, 1998:
Նկարներ
- Պատկերիկի ստեղծման սխալ. Նման նիշք չկա
նկարի նկարագրության տեքստ
Տեսանյութեր
Հրապարակումներ մամուլում
- Օրենք ստեղծողները պետք է խորհրդակցեն արվեստագետների հետ, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից:
- Նկարիչների կենսաթոշակի հարցը չի լուծվում, Առավոտ – Լուրեր Հայաստանից
- «Սա է բարությունը». Զուլում Գրիգորյան, Այսօր ինֆո:
- Կարևորը, որ շորի տակի մարմինը մաքուր լինի, հոգին լավը լինի. Զուլում Գրիգորյան, Անալիտիկ:
- Интервью с художником Зулумом Григоряном, Frunzik.com:
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Զուլում Գրիգորյանի պաշտոնական կայքը:
- Զուլում Գրիգորյան, Հայկական հանրագիտարան: