38
edits
Changes
Նոր էջ «{{Person | name-am = Մախոխյան Վարդան Արիստակեսի | name-am-aliases = | name-ru = | name-ru-aliases = Махохян Вартан | name-l...»:
{{Person
| name-am = Մախոխյան Վարդան Արիստակեսի
| name-am-aliases =
| name-ru =
| name-ru-aliases = Махохян Вартан
| name-lat =
| name-en = Vartan Makhokhian
| name-fr =
| image = Makhkian3.jpg
| birth-date = 31.05.1869
| birth-place = Տրապիզոն,Թուրքիա
| death-date = 11.02.1937
| death-place = Նիս, Ֆրանսիա
| description = Հայ ծովանկարիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1869թ. մայիսի 31-ին Թուրքիայի Տրապիզոն քաղաքում:
==Կրթություն==
*1891-1894թթ. սովորել է Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիայում:
*1894թ. կատարելագործվել է Հովհաննես Այվազովսկու արվեստանոցում:
==Անհատական ցուցահանդեսներ==
*1902թ.,1904թ.` Կահիրե:
*1904թ.` Ալեքսանդրիա:
*Մյունխեն:
*Դյուսելդորֆ:
*1907թ.` Բեռլին:
*1914թ.` Լոնդոն:
*1918թ., 1932թ., 1936թ.` Նիս:
*1925թ.` Մարսել:
*1928թ.` Փարիզ:
==Ձեռքբերումներ==
*1925թ.` Լատինական Ամերիկայի երկրների միջազգային ցուցահանդեսում ոսկե մեդալ։
*1925թ.՝ շքանշան «[[Ֆրանսիայի Պատվո լեգիոն]]»:
==Այլ==
*1885թ. Տրապիզոնից մեկնել է Բաթում:
*1894 թ. եղել Ղրիմում, ծանոթացել Հովհ. Այվազովսկու հետ:
*1900թ. մեկնել է Բեռլին:
*1900-ականներին հայերի նկատմամբ վատ տրամադրված և խստաբարո Վիլհեյմ Բ կայսրը, անտեսելով բոլոր նորմերն ու հանգամանքները, ձեռք է բերում հայազգի Մախոխյանի կտավներն ու նրա գործերի արտատպություններից կազմված ալբոմը, ինչը մեծ աղմուկի առիթ է հանդիսանում:
*1904թ. դարձել է Բեռլինի արվեստագետների միության գործուն անդամ:
*1908-1914թթ. նորից ստեղծագործել է ծննդավայրում:
*1915 թվականի Հայոց Ցեղասպանության ահասարսուռ պատկերների, նաև իր հարազատների կորստի տպավորության ներքո` արվեստագետը ստեղծում է «Հայաստանի հեծեծանքը» սիմֆոնիան, որը հիացրել էր հանդիսատեսին` եվրոպական քաղաքների բեմերից հնչելով:
*Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո վերջնականապես հաստատվել է Նիցցայում:
*Գերմանիայում աշակերտել է գերմանացի բնանկարիչ Օյգեն Բրախտին, նորվեգացի հայտնի ծովանկարիչ Հանս Գուդեին:
*Հայրենասեր նկարիչը մեկն էր սփյուռքահայ այն արվեստագետներից, որոնք առաջինը մեծ խանդավառությամբ արձագանքեցին 1923 թ. Խորհրդային Հայաստանի լուսժողկոմ Ա. Մռավյանի խնդրանքին` օգնել նորաստեղծ Պետական թանգարանին, և հայրենիք ուղարկեց մի շարք աշխատանքներ:
*Մախոխյանի աշխատանքներից պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում («Բնանկար», 1899, «Ծովային տեսարան», 1905, «Մակընթացություն», «Անհանգիստ ծովը»), Ս. էջմիածնի վանքի Վեհարանում, Նիսի գեղարվեստի, Կաունասի Մ. Չյոռլյոնիսի անվան, Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության թանգարաններում և մասնավոր հավաքածուներում:
*Միջերկրականի ծովի մերձափնյա և ծովային այլ տեսարաններ պատկերող Մ.-ի բնանկարներն աչքի են ընկնում խոր ռեալիզմով, նյութականությամբ, գունալուսային հարաբերումների նրբությամբ, ծովի անեզր տարածության ընկալման ամբողջականությամբ ու կենսալիությամբ («Տրապիզոնի վանքը», «Փոթորիկ Սևաստոպոլի առաջ», «Հուզված ծովը վերջալույսին», «Բրետանի ափերը», «Ալիք», «Դանիական ափերը», «Ռուսական ստեպները», «Քատեկատը»):
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: Makhokian1.jpg|
Պատկեր: Makhokian2.jpg |
Պատկեր: Makhkian3.jpg |
Պատկեր: Makhokian4.jpg|
Պատկեր: Makhokian5.jpg|
Պատկեր: Makhkian6.jpg|Ծովափնյա տեսարան. Նորվեգիա
Պատկեր: Makhokian 8.jpg|Կապրի կղզու ափերը
Պատկեր: Makhokian9.jpg|Կապրի կղզին. Զառիթափ ժայռեր
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=m1iqLVsbnhc Ծովանկարիչ Վարդան Մախոխյանի աշխատանքները «Շեդևր» պատկերաասրահում. Շողակաթ «Մշակութային ազդագիր»:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.panorama.am/am/news/2013/09/10/v-maxoxyan/447818 «Այլևս ոչինչ չունեմ քեզ սովորեցնելու»… Վարդան Մախոխյան (լուսանկարներ):]
=Մատենագիտություն=
*[http://tert.nla.am/archive/HGG%20AMSAGIR/gitutyan%20ashxarhum%20yerevan/2006/2006(3).pdf Գիտության աշխարհում N3 ,Խաչատրյան Շ., Ծովի սերը, ծովի երգը, Երևան, 2006, էջ 2-4:]
*Արա Հակոբյան, Ծովանկարիչ Վարդան Մախոխյան, Երևան, «Զանգակ» հրատարակչություն, 2004, 132 էջ։
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://www.gallery.am/hy/database-egov/?d_l=0&d_s=0&d_a=34&kyw=&search-it=%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC Վարդան Մախոխյանի աշխատանքները ՀԱՊ-ում:]
*Ерканян В.С. Армянская культура в 1800-1917 гг. / Пер. с арм. К.С. Худавердяна. Ер., 1985.
[[Category:Նկարիչներ]]
| name-am = Մախոխյան Վարդան Արիստակեսի
| name-am-aliases =
| name-ru =
| name-ru-aliases = Махохян Вартан
| name-lat =
| name-en = Vartan Makhokhian
| name-fr =
| image = Makhkian3.jpg
| birth-date = 31.05.1869
| birth-place = Տրապիզոն,Թուրքիա
| death-date = 11.02.1937
| death-place = Նիս, Ֆրանսիա
| description = Հայ ծովանկարիչ:
}}
=Կենսագրություն=
Ծնվել է 1869թ. մայիսի 31-ին Թուրքիայի Տրապիզոն քաղաքում:
==Կրթություն==
*1891-1894թթ. սովորել է Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիայում:
*1894թ. կատարելագործվել է Հովհաննես Այվազովսկու արվեստանոցում:
==Անհատական ցուցահանդեսներ==
*1902թ.,1904թ.` Կահիրե:
*1904թ.` Ալեքսանդրիա:
*Մյունխեն:
*Դյուսելդորֆ:
*1907թ.` Բեռլին:
*1914թ.` Լոնդոն:
*1918թ., 1932թ., 1936թ.` Նիս:
*1925թ.` Մարսել:
*1928թ.` Փարիզ:
==Ձեռքբերումներ==
*1925թ.` Լատինական Ամերիկայի երկրների միջազգային ցուցահանդեսում ոսկե մեդալ։
*1925թ.՝ շքանշան «[[Ֆրանսիայի Պատվո լեգիոն]]»:
==Այլ==
*1885թ. Տրապիզոնից մեկնել է Բաթում:
*1894 թ. եղել Ղրիմում, ծանոթացել Հովհ. Այվազովսկու հետ:
*1900թ. մեկնել է Բեռլին:
*1900-ականներին հայերի նկատմամբ վատ տրամադրված և խստաբարո Վիլհեյմ Բ կայսրը, անտեսելով բոլոր նորմերն ու հանգամանքները, ձեռք է բերում հայազգի Մախոխյանի կտավներն ու նրա գործերի արտատպություններից կազմված ալբոմը, ինչը մեծ աղմուկի առիթ է հանդիսանում:
*1904թ. դարձել է Բեռլինի արվեստագետների միության գործուն անդամ:
*1908-1914թթ. նորից ստեղծագործել է ծննդավայրում:
*1915 թվականի Հայոց Ցեղասպանության ահասարսուռ պատկերների, նաև իր հարազատների կորստի տպավորության ներքո` արվեստագետը ստեղծում է «Հայաստանի հեծեծանքը» սիմֆոնիան, որը հիացրել էր հանդիսատեսին` եվրոպական քաղաքների բեմերից հնչելով:
*Առաջին համաշխարհային պատերազմից հետո վերջնականապես հաստատվել է Նիցցայում:
*Գերմանիայում աշակերտել է գերմանացի բնանկարիչ Օյգեն Բրախտին, նորվեգացի հայտնի ծովանկարիչ Հանս Գուդեին:
*Հայրենասեր նկարիչը մեկն էր սփյուռքահայ այն արվեստագետներից, որոնք առաջինը մեծ խանդավառությամբ արձագանքեցին 1923 թ. Խորհրդային Հայաստանի լուսժողկոմ Ա. Մռավյանի խնդրանքին` օգնել նորաստեղծ Պետական թանգարանին, և հայրենիք ուղարկեց մի շարք աշխատանքներ:
*Մախոխյանի աշխատանքներից պահվում են Հայաստանի ազգային պատկերասրահում («Բնանկար», 1899, «Ծովային տեսարան», 1905, «Մակընթացություն», «Անհանգիստ ծովը»), Ս. էջմիածնի վանքի Վեհարանում, Նիսի գեղարվեստի, Կաունասի Մ. Չյոռլյոնիսի անվան, Վենետիկի Մխիթարյան միաբանության թանգարաններում և մասնավոր հավաքածուներում:
*Միջերկրականի ծովի մերձափնյա և ծովային այլ տեսարաններ պատկերող Մ.-ի բնանկարներն աչքի են ընկնում խոր ռեալիզմով, նյութականությամբ, գունալուսային հարաբերումների նրբությամբ, ծովի անեզր տարածության ընկալման ամբողջականությամբ ու կենսալիությամբ («Տրապիզոնի վանքը», «Փոթորիկ Սևաստոպոլի առաջ», «Հուզված ծովը վերջալույսին», «Բրետանի ափերը», «Ալիք», «Դանիական ափերը», «Ռուսական ստեպները», «Քատեկատը»):
=Նկարներ=
<gallery>
Պատկեր: Makhokian1.jpg|
Պատկեր: Makhokian2.jpg |
Պատկեր: Makhkian3.jpg |
Պատկեր: Makhokian4.jpg|
Պատկեր: Makhokian5.jpg|
Պատկեր: Makhkian6.jpg|Ծովափնյա տեսարան. Նորվեգիա
Պատկեր: Makhokian 8.jpg|Կապրի կղզու ափերը
Պատկեր: Makhokian9.jpg|Կապրի կղզին. Զառիթափ ժայռեր
</gallery>
=Տեսանյութեր=
*[https://www.youtube.com/watch?v=m1iqLVsbnhc Ծովանկարիչ Վարդան Մախոխյանի աշխատանքները «Շեդևր» պատկերաասրահում. Շողակաթ «Մշակութային ազդագիր»:]
=Հրապարակումներ մամուլում=
*[http://www.panorama.am/am/news/2013/09/10/v-maxoxyan/447818 «Այլևս ոչինչ չունեմ քեզ սովորեցնելու»… Վարդան Մախոխյան (լուսանկարներ):]
=Մատենագիտություն=
*[http://tert.nla.am/archive/HGG%20AMSAGIR/gitutyan%20ashxarhum%20yerevan/2006/2006(3).pdf Գիտության աշխարհում N3 ,Խաչատրյան Շ., Ծովի սերը, ծովի երգը, Երևան, 2006, էջ 2-4:]
*Արա Հակոբյան, Ծովանկարիչ Վարդան Մախոխյան, Երևան, «Զանգակ» հրատարակչություն, 2004, 132 էջ։
=Տե՛ս նաև=
*Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.2, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
*[http://www.gallery.am/hy/database-egov/?d_l=0&d_s=0&d_a=34&kyw=&search-it=%D5%88%D6%80%D5%B8%D5%B6%D5%A5%D5%AC Վարդան Մախոխյանի աշխատանքները ՀԱՊ-ում:]
*Ерканян В.С. Армянская культура в 1800-1917 гг. / Пер. с арм. К.С. Худавердяна. Ер., 1985.
[[Category:Նկարիչներ]]