06:48, 1 Մարտի 2016-ի տարբերակ

Հովհաննիսյան Պետրոս Հովհաննեսի
Оганесян Петрос Оганесович
Անգլերեն:	Hovhannisyan Petros
Հայերեն:	Հովհաննիսյան Պետրոս Հովհաննեսի
Ծննդյան տարեթիվը:	22.06.1944
Ծննդավայրը:	Լենինական, Հայաստանի Հանրապետություն
Մահվան տարեթիվը:	22.02.2016
Մահվան վայրը:	Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն
Համառոտ տվյալներ: Պատմաբան, աղբյուրագետ, մատենագետ:

Կենսագրություն

Ծնվել է 1944թ. հունիսի 22-ին Հայաստանի Հանրապետության Լենինական քաղաքում:

Մահացել է 2016թ. փետրվարի 22-ին Հայաստանի Հանրապետության Երևան քաղաքում:

Կրթություն

• Միջնակարգ կրթությունն ստացել է Լենինականի Վլ. Մայակովսկու անվան թիվ 5 միջնակարգ դպրոցում,
• 1970թ. ավարտել է ԵՊՀ-ն:
• 1976թ. ավարտել է ասպիրանտուրան:

Աշխատանքային գործունեություն

• Աշխատել է Հայոց պատմության ամբիոնում որպես գիտաշխատող, կաբինետի վարիչ, ավագ դասախոս, ապա՝ դոցենտ:
• 1977թ.-ից՝ ԵՊՀ դասախոս:
• 1999թ.-ից՝ Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանի դասախոս:
• 1992-1993թթ. դասավանդել է Բեյրութի Հայագիտական բարձրագույն դասընթացներում:
• 1995-1993թթ.՝ Սևանի Վազգենյան հոգևոր դպրոցներում:
• 1999թ. առայսօր՝ Ս.Էջմիածնի Գևորգյան հոգևոր ճեմարանում:
• 2013թ. մինչ այժմ ղեկավարում է ԵՊՀ Հայոց պատմության ամբիոնի աշխատանքները։

Ձեռքբերումներ

• 1976թ.՝ պատմական գիտությունների թեկնածու:
• 1984թ.՝ դոցենտ:
• 2004թ.՝ Հայ եկեղեցու Ս. Սահակ-Ս. Մեսրոպ շքանշան:
• 2009թ.՝ Հանրապետության նախագահի հրամանագրով շնորհվել է «Հայաստանի վաստակավոր մանկավարժ» պատվավոր կոչում։

Այլ

• Աշխատությունները հիմնականում վերաբերում են պատմագրության, աղբյուրագիտության, հին և միջնադարյան Հայաստանի, Հայկական հարցի և սփյուռքի արդի պատմության հիմնախնդիրներին:
• Հովհաննիսյանը պատմության ֆակուլտետի ուսանողներին դասավանդում է ինչպես Հայոց պատմության ընդհանուր դասընթաց, այնպես էլ «Հայոց պատմության աղբյուրագիտություն» և մի շարք մասնագիտական դասընթացներ՝ նվիրված XVI-XVIII դդ. հայ ազատագրական շարժումների ու Հայ Սփյուռքի պատմության հիմնահարցերին։ Նա միաժամանակ «Հայոց պատմության հիմնահարցեր» և «Հայ գաղթավայրերի պատմություն» առարկաներն է դասավանդում աստվածաբանության և արևելագիտության ֆակուլտետներում։ Նրա դասախոսություններին բնորոշ են նյութի մատուցման բարձր գիտական մակարդակը և մատչելիությունը։
• Հաճախ հանդես է գալիս հանրապետության մամուլում և հեռուստատեսությամբ, պարբերաբար դասախոսություններ կարդում տարբեր կազմակերպություններում։
• Իր դասախոսական գործունեությունը Պ. Հովհաննիսյանը զուգակցում է ակտիվ գիտական աշխատանքի հետ։ Նրա եռանդուն ջանքերի ու աշխատասիրության արդյունքում այսօր արդեն ունենք 300-ից ավելի ուսումնասիրություններ, այդ թվում մի քանի մենագրություններ, բազմաթիվ հոդվածներ, գրախոսություններ։
• Հայագիտության մեջ կարևոր ներդրում են Հայկական հարցի և հայոց ցեղասպանության մատենագիտությանն ու պատմաբաններ Նիկողայոս Ադոնցի, Ա. Հովհաննիսյանի, Ավ. Պերպերյանի և այլոց պատմագիտական ժառանգությանը նվիրված Պ.Հովհաննիսյանի աշխատությունները։ Նրա գործուն մասնակցությամբ են ստեղծվել հայ իրականության մեջ առաջին անգամ ընթերցողին ներկայացված «Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ» հանրագիտարանը (գլխավոր խմբագիր և հեղինակից)։
• Նա մի շարք գիտական խորհուրդների անդամ է և գիտական բազմաթիվ զեկուցումներով հանդես է եկել հանրապետական ու միջազգային մի շարք գիտաժողովներում։

Մատենագիտություն

• Հովհաննիսյան Պ. Հ., Հակոբ Մանանդյան, 1981:
• Оганесян П. О., Армянский вопрос. Геноцид армян: Библиография литературы, 1877-1997:

Նիկողայոս Ադոնցի պատմագիտական ժառանգությանը նվիրված հրապարակումներ

• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ. Ա. Պատմագիտական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2006, 652 էջ։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ Բ. Պատմա-բանասիրական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2006, 680 էջ։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ Գ. Հայերենագիտական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2008, 688 էջ։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ. Դ. Քննական պատմություն Հայոց, Երևան, 2009, 720 էջ։
• Նիկողայոս Ադոնցի անտիպ նամակներից, ԲԵՀ, 1988, N 3, էջ 87-96։
• Նիկողայոս Ադոնցը հայկական ցեղասպանության մասին, «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1990, 28 ապրիլի, N 17, էջ 3։
• Նիկողայոս Ադոնցի «Մարզպան Վասակը պատմաբանների դատաստանի առաջ»աշխատության մասին.- «Ազդակ», օրաթերթ, Բեյրութ, 1993, 18 փետրվարի, N 283, էջ 4։
• Ականավոր հայագետ Նիկողայոս Ադոնցի անձնական արխիվը, «Ազդակ», օրաթերթ, Բեյրութ, 1993, 9 մարտի, N 4, էջ 4, 7 (Ե.Փամպուքյանի հեղինակակցությամբ)։
• Նույնը.- «Ազատամարտ», Հայ հեղափոխական դաշնակցության պաշտոնաթերթ, 1993, 9-15 ապրիլի, N 14, էջ 13։
• Հայտնաբերվել է Նիկողայոս Ադոնցի անձնական արխիվը։ (Հարցազրույց Պ.Հ.Հովհաննիսյանի հետ), «Հայաստանի Հանրապետություն», 1993, 7 մայիսի, N 89, էջ 3-4։
• Նիկողայոս Ադոնցի Բեյրության դիվանը, «Նպատակ», գիտահասարակական պարբերաթերթ, 1993, հունիս, N 8, էջ 3։
• Նիկողայոս Ադոնցի նորահայտ հոդվածը Հայկական հարցի մասին («Հողային զիջումներ»), Նպատակ», գիտահասարակական պարբերաթերթ, 1993, հունիս, N 8, էջ 3։
• Նիկողայոս Ադոնցի նորահայտ հոդվածը Հայկական հարցի մասին («Հայկական հարցի ներքին կողմերից մեկը»), ԲԵՀ, 1993, N 1, էջ 126-132։
• Ադոնցյան մասունքներ, ՀՀ հանդես, հատ.13, Բեյրութ, 1993, էջ 107-111։
• Еще одна малоизвестная статья Николая Адонца по Армянскому вопросу.-ԼՀԳ, 1993, N 1, էջ 137-148 (Հ.Ա.Ավետիսյանի հեղինակակցությամբ)։
• Նիկողայոս Ադոնցի «Հայաստանը և հայկական գաղթօջախները» նորահայտ հոդվածը, «Գարուն», ամսագիր, 1994, N 1, էջ 68-75։
• Նիկողայոս Ադոնցի իրանագիտական ժառանգությունից, «Իրան - Նամե», գիտամշակութային, հասարակական-քաղաքական հանդես, 1994, Բ տարի, N 1, էջ 3։
• Երկու գագաթ. Գարեգին արք. Հովսեփյանցի նամակները պրոֆ. Նիկողայոս Ադոնցին, «Հասկ», հայագիտական տարեգիրք. Նոր շրջան, Անթիլիաս, 1994, N 6, էջ 339-352։
• Պատրիարք Թորգոմ Գուշակյան և Նիկողայոս Ադոնց, «Հասկ», հայագիտական տարեգիրք. Նոր շրջան, Անթիլիաս, 1995-1996, N 7-8, էջ 467-477։
• Նիկողայոս Ադոնցի անտիպ ժառանգությունից, «Հայաստանի Հանրապետություն», օրաթերթ, 1996, 7 մարտի, N 44, էջ 2։
• Նիկողայոս Ադոնց, Ն.Ադոնց, Հայկական հարց, Երևան, 1996, էջ 5-24։
• Նիկողայոս Ադոնց, Հայկական հարց։ Կազմել, ծանոթագրել և ներածությունը գրել է Պ.Հ.Հովհաննիսյանը, Երևան, 1996, 244 էջ։
• Նիկողայոս Ադոնցը Հայոց եկեղեցու պատմության պատմաբան, «Հայոց պատմության և մշակույթի հարցեր»։ Գիտական նստաշրջան. նվիրվում է հայագիտության հովանավոր, Հայաստանի ազգային հերոս, մեծ բարերար Ալեք *Մանուկյանի հիշատակին։ Զեկուցումների հիմնադրույթներ, Երևան, 1997, էջ 65-66։
• Նիկողայոս Ադոնցը Հայոց եկեղեցու պատմության պատմաբան, ՀՀ հանդես, Բեյրութ, 1997, հատ.17, էջ 263-286։
• Նիկողայոս Ադոնց - Արշակ Չոպանյան, «Հայ-ֆրանսիական պատմամշակութային առնչություններ». (Չորրորդ միջազգային գիտաժողովի նյութերը. Հոկտեմբեր, Երևան, 1997), Երևան, 1998, էջ 26-30։
• Նիկողայոս Ադոնցի «Հայկական վարք սրբոց ժողովածուները»անտիպ աշխատությունը.- «Աստվածաշնչյան Հայաստան». միջազգային գիտաժողով, Օշական, 21-24 հունիսի, 1999։ Ս.Էջմիածին, 1999, էջ 23-25։
• Նիկողայոս Ադոնցը և Հայկական հարցը, ՊԲՀ, 1999, N 1, էջ 130-138։
• Մարզպան Վասակ Սյունեցու գործունեության վերագնահատման Նիկողայոս Ադոնցի տեսությունը, «Ավարայրի խորհուրդը», Մեսրոպ Մաշտոց դպրատուն, Օշական, 2001, էջ 27-29։
• ԺԸ դարի կեսերի Հայոց եկեղեցու պատմության հարցերին նվիրված Նիկողայոս Ադոնցի նորահայտ հոդված-գրախոսությունը. (Ծննդյան 130-ամյակի առթիվ), «Էջմիածին», ամսագիր, 2001, N 1, էջ 91-107։
• Արժեքավոր վավերագիր Մայր Աթոռի 1920-ական թվականների կացության վերաբերյալ. (Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Տեր-Մովսիսյանի նորահայտ նամակը պրոֆեսոր Նիկողայոս Ադոնցին), «Էջմիածին», ամսագիր, 2001, N 2-3, էջ 96-104։
• Ն.Ադոնցի «Հայոց քննական պատմության»ստեղծագործական ճակատագիրը. (Ծննդյան 130-ամյակի առթիվ), ՊԲՀ, 2001, N 1, էջ 63-78:
• Նիկողայոս Ադոնցի գիտական ժառանգության նորահայտ էջերից, ՊԲՀ, 2001, N 2, էջ 277-290:
• Ադոնց Նիկողայոս, ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 17-18:
• Աստվածաշնչի հայերեն թարգմանության 1500-ամյակը և Նիկողայոս Ադոնցը, »Էջմիածին», 2002, N 2-3, էջ 91-94։
• Նիկողայոս Ադոնց, Պատկերների խնդիրը։ Աշխատասիրել, ծանոթագրել և ներածությունը գրել է Պ.Հ.Հովհաննիսյանը, Երևան, 2003, 90 էջ։
• Մարզպան Վասակ Սյունեցու գործունեության վերագնահատման Նիկողայոս Ադոնցի տեսությունը, «Ավարայրի խորհուրդը», ժողովածու, Երևան, 2003, էջ 65-72։
• Նիկողայոս Ադոնցի հայագիտական անտիպ գործերը և նրանց պատմագիտական նշանակությունը, Հայագիտության արդի վիճակը և նրա զարգացման հեռանկարները». Հայագիտական միջազգային համաժողով։ Զեկուցումների դրույթներ, սեպտեմբեր 15-20-ը, 2003, Երևան, 2003, էջ 51։
• Անծանոթ էջեր Նիկողայոս Ադոնցից, «Էջմիածին», 2003, N 5, էջ 97-98։
• Նիկողայոս Ադոնցը արվեստի մասին, «Հայ արվեստ», մշակութային հանդես, 2004, N 1, էջ 27-28։
• Նիկողոյոս Ադոնց, «Նշանավոր ճեմարանականներ», պրակ 1, Ս. Էջմիածին, 2005, էջ 157-163։
• Նիկողայոս Ադոնց, Քննություն Մովսես Կաղանկատվացու։ Աշխատասիրել, ծանոթագրել և ներածությունը գրել է Պ.Հ. Հովհաննիսյանը, Ս. Էջմիածին, 2005, 176 էջ։
• Մովսես Խորենացի և Նիկողայոս Ադոնց, տե՛ս «Հայոց պատմության հարցեր», Գիտական հոդվածների ժողովածու, N 6, Երևան, 2005, էջ 307-316։
• Նիկողայոս Ադոնցի անտիպ հուշերը ուսուցչապետ Նիկողայոս Մառի մասին, տե՛ս «Ակադեմիկոս Նիկողայոս Մառ», ժողովածու, Երևան, 2005, էջ 141-156։
• Նիկողայոս Ադոնցի «Հայկական Վարք Սրբոց ժողովածուները»անտիպ աշխատությունը, տե՛ս «Աստվածաշնչական Հայաստան». միջազգային գիտաժողովի նյութերի ժողովածու, Երևան, 2005, էջ 328-333։
• Նիկողայոս Ադոնց, Հայաստանի ոսկեհանքը. Փոքր ուսումնասիրություններ, Երևան, 2006, 160 էջ։
• Հայ պատմագիրտության ոսկեհանքը, տե՛ս Ն. Ադոնց, Հայաստանի ոսկեհանքը. փոքր ուսումնասիրություններ, Երևան, 2006, էջ 3-8։
• Երկու խոսք, տե՛ս Ն. Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ. Ա, Երևան, 2006, էջ 5-10։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով. Ա., Պատմագիտական ուսումնասիրություններ։ Հրատարակության պատրաստեց Պ.Հ. Հովհաննիսյանը, Երևան, 2006, 652 էջ։
• Բյուզանդագիտական մի նորահայր արժեք, «Էջմիածին», ամսագիր, 2006, N Ժ-ԺԱ, էջ 44-69։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով. Բ. Պատմա- բանասիրական ուսումնասիրություններ։ Հրատարակության պատրաստեց Պ.Հ. Հովհաննիսյանը, Երևան, 2006, 680 էջ։
• Կազմողի կողմից, տե՛ս Ն. Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով. Հատ. Բ. Պատմա- բանասիրական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2006, էջ 5-6։
• Никогайос Адонц об Армянском вопросе.- “Голос Армении”, 2007, 31 мая, N 59, стр. 6.
• XX դարի հայագիտության ամենանշանավոր դեմքը, տե՛ս «Հայագիտությունը դպրոցում», գիտամեթոդական, վերլուծական հանդես, 2007, N 1, էջ 60-64։
• Նիկողայոս Ադոնցը Հայկական հարցի շուրջ, տե՛ս «Գոլոս Արմենիի», հասարակական- քաղաքական շաբաթաթերթ, 2007, 20-26 հունիսի, N 17, էջ 6։
• Nikolay Adonz (1871-1942), տե՛ս N. Adonz, Twards the Solution of the Armenian Question, Yerevan, 2007, p. III-VI.
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, Գ, Հայերենագիտական ուսումնասիրություններ։ Հրատարակության պատրաստեց Պ.Հ. Հովհաննիսյանը, Երևան, 2008, CXCII + 496 էջ։
• Աշխատասիրողի կողմից, տե՛ս Ն. Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ Գ, Հայերենագիտական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2008, էջ V-VIII։
• Նիկողայոս Ադոնցի «Կիբելա աստվածուհին»անհայտ աշխատությունը տե՛ս ԲՄ, 2008, N 18, էջ 181-215, (Օ.Վարդազարյանի հետ)։
• Նիկողայոս Ադոնցի նամակագրությունից (Թորգոմ արքեպ. Գուշակյանին, Գարեգին արքեպ. Հովսեփյանին, Արտ. Չիլինկարյանին), տե՛ս «Էջմիածին», ամսագիր, 2009, Զ, էջ 100-109։
• Նիկողայոս Ադոնցի «Արքայական պարգևը»- Նա կրկնապատկեց իր երկրի պատմությունը։ (Հարցազրույց պատմաբան Պ.Հ. Հովհաննիսյանի հետ՝ Ն. Ադոնցի Երկերի Դ հատորի հրատարակության առթիվ), տե՛ս «Ազատամտություն», օրաթերթ, 2010, 5 փետրվարի, էջ 8 (հարցազրույցը վարեց Գայանե Մկրտչյանը)։
• Առաջաբան և ծանոթագրություններ, տե՛ս Նիկողայոս Ադոնց, Տիգրան Մեծ. Ուսումնասիրություններ, Երևան, 2010, էջ 3-6, 110-118։

Ուսումնա-մեթոդական աշխատանքներ

• Հայ ժողովրդի պատմության թեկնածուական մինիմումի քննության համար հանձնարարվող գրականություն, Երևան, 1978, 22 էջ։
• «Հայ ժողովրդի պատմության դասընթացի գործնական պարապմունքների թեմաներ և գրականություն»։ Կազմողներ՝ Պ.Հ.Հովհաննիսյան և ուրիշներ, Երևան, 1978, 35 էջ։
• Ծրագիր հայ ժողովրդի պատմության։ (Պետական համալսարանի և Հայկական մանկավարժական ինստիտուտի պատմության ֆակուլտետների համար)։ Կազմողներ՝ Պ.Հ.Հովհաննիսյան և ուրիշներ, Երևան, 1979, 82 էջ։
• Դիպլոմային աշխատանքների պաշտպանություն.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1984, 26 մայիսի, N 20, էջ 3։
• «Ծրագիր հայ ժողովրդի պատմության»։ (Երևանի պետական համալսարանի և մանկավարժական ինստիտուտների համար)։ Կազմողներ՝ Պ.Հ.Հովհաննիսյան և ուրիշներ, Երևան, 1985, 87 էջ։
• «Հայ ժողովրդի պատմության դասընթացի գործնական պարապմունքների պլաններ»։ Կազմողներ՝ Պ.Հ.Հովհաննիսյան և ուրիշներ, Երևան, 1986, 76 էջ։
• Ծրագիր Հայոց պատմության։ Կազմողներ՝ Պ.Հ.Հովհաննիսյան և ուրիշներ, Երևան, 2000, 86 էջ։
• Հայ ազատագրական շարժումը (XV դ. կես - XIX դ. սկիզբ).- Մ.Կատվալյան, Պ.Հովհաննիսյան, Լ.Մկրտչյան և ուրիշներ, Հայոց պատմություն. հիմնահարցեր։ Հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը։ Ուսումնական ձեռնարկ ոչ մասնագիտական ֆակուլտետների համար, Երևան, 2000, էջ 72-161։
• Հայոց եկեղեցին XV-XVIII դարերում.- Կ.Ա.Մաթևոսյան, Գ.Ս.Հարությունյան, Պ.Հ.Հովհաննիսյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 7-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2003, էջ 84-124։
• Հայոց եկեղեցին XV-XVIII դարերում.- Կ.Ա. Մաթևոսյան, Գ.Ս. Հարությունյան, Պ.Հ. Հովհաննիսյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 7-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2004, էջ 84-125։
• Հայ պատմագրությունը V-XX դարերում.- «Հայոց եկեղեցու պատմություն». հանրակրթական դպրոցի 10-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2005, էջ 93-104։
• Հայ պատմագրությունը V-XX դարերում, տե՛ս «Հայոց եկեղեցու պատմություն». հանրակրթական դպրոցի 10-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2005, էջ 93-104։
• Մեծ Հայքի թագավորության վերելքը։ Արտաշես ա։ Հայաստանը Առաջավոր Ասիայի աշխարհակալ տերություն։ Տիգրան Բ Մեծ։ Հայաստանը և պարթևա-հռոմեական հակամարտությունը։ Հին Հայաստանի մշակույթը, տե՛ս Բ. *Հարությունյան, Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ, «Հայոց պատմություն» (հնագույն և հին շրջան)։ Հանրակրթական դպրոցի 6-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2007, էջ 76-115, 147-160։
• Ա. Հովսեփյան, Ա. Գյուլբուդաղյան, Ն. Տողանյան, Հայրենագիտություն. 5-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2007, 160 էջ ( Վ. Ղանդիլյանի հետ )։
• Մեծ Հայքի Արտաշեսյանների թագավորությունը։ Մեծ Հայքի թագավորությունը դրածո թագավորների օրոք.- «Հայոց պատմություն», 10-րդ դասարան, հումանիտար հոսքի դասագիրք, Երևան, 2009, էջ 82-115։
• Մեծ Հայքի Արտաշեսյան թագավորությունը։ Մեծ Հայքի թագավորությունը դրածո թագավորների օրոք.- «Հայոց պատմություն», 10-րդ դասարանի դասագիրք. ընդհանուր և բնագիտամաթեմատիկական հոսքեր, Երևան, 2009, էջ 54-76։
• Հայ ազատագրական շարժումները (XV դարի կես-XVIII դարի վերջ), Դասախոսություններ, Երևան, 2010, 124 էջ։

Հոդվածներ

• Միջնադարյան Հայաստանի քաղաքների պատմության պրոբլեմի ուսումնասիրությունն ակադեմիկոս Հ.Մանանդյանի աշխատություններում.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1972, N 3, էջ 71-76.
• Հայ պատմագրության և բանասիրության մեծ երախտավորը։ (Հակոբ Մանանդյանի ծննդյան 100-ամյակի առթիվ).-«Սևան» (բազմատիրաժ), 1973, 22 նոյեմբերի, N 136, էջ 4։
• Ակադեմիկոս Հակոբ Մանանդյան։ (Ծննդյան 100-ամյակի առթիվ).- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1973, N 3, էջ 32-37։
• Մի քանի նամակներ ակադեմիկոս Հակոբ Մանանդյանի արխիվից.- «ԲՀԱ», 1974, N 1, էջ 43-50։
• Սերոբ Պողոսյան.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1974, N 1, էջ 25-29։
• Հայ մշակույթի նշանավոր կենտրոնը։ (Գևորգյան ճեմարանի հիմնադրման 100-ամյակը).- «Սևան» (բազմատիրաժ), 1974, 1 հոկտեմբերի, N 116, էջ 3։
• Հայաստանի ֆեոդալական շրջանի պատմության պարբերացման մի քանի հարցեր.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1974, N 3, էջ 35-38։
• Հայաստանում ֆեոդալիզմի ծագման պրոբլեմի ուսումնասիրությունը ակադեմիկոս Հ.Մանանդյանի աշխատություններում.- ԵԳԱ, 1975, N 1, էջ 37-45։
• Գրախոսություն։ Հ.Ու.Մելիքսեթյան, Արևմտահայերի բռնագաղթը և սփյուռքահայերի հայրենադարձությունը Սովետական Հայաստան (1915-1940 թթ.), Երևան, 1975.- ԲԵՀ, 1975, N 3, էջ 221-223։
• Պրոֆեսոր Հակոբ Զորյան.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1976, N 2, էջ 66-69։
• Գաթըրճյան Հովսեփ (Ավետիք).- ՀՍՀ, հատ. 2, Երևան, 1976, էջ 648-649 (Խ.Կարադելյանի հեղինակակցությամբ)։
• Գարագաշյան Անտոն (Մատաթիա).- ՀՍՀ, հատ.2, Երևան, 1976, էջ 698-699 (Է.Ռշտունու հեղինակակցությամբ)։
• Изучение социально-экономических отношений в Армении эпохи феодализма в трудах академика Я.А.Манандяна. Автореферат канд. диссертации. Ереван, 1976, 52 стр. (на правах рукописи.
• Պատմաբան կադրերի պատրաստման օջախը.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1977, 7 նոյեմբերի, N 36-37, էջ 5։
• Հայագիտական ամբիոնները, կենտրոններն ու դասընթացները արտասահմանում.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1981, N 1 , էջ 55-61։
• Հակոբ Մանանդյան։ Կենսամատենագիտություն, Երևան, 1981, 88 էջ։
• Հայ ժողովրդի պատմության ամբիոն.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1981, N 2, էջ 7-13։
• Հայ ժողովրդի պատմության քրեստոմատիա։ (Սկզբից մինչև IX դարի կեսերը)։ Հատ.1, Երևան, 1981, 944 էջ (Ա.Գ.Աբրահամյանի հեղինակցությամբ)։
• Մատենագիտություն Մովսես Խորենացու «Հայոց Պատմության» հրատարակությունների. - Մովսես Խորենացի, Հայոց պատմություն, Երևան, 1981, էջ 556-569։
• Մանանդյան Հակոբ Համազասպի.- ՀՍՀ, հատ.7, Երևան, 1981, էջ 212-213։
• Միքայելյան Գրիգոր Գաբրիելի.- ՀՍՀ, հատ.7, Երևան, 1981, էջ 625։
• Վաստակաշատ պատմաբանն ու մանկավարժը։ (ՀՍՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս Ծ.Պ.Աղայանի ծննդյան 70-ամյակի արթիվ).- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1982, 3 ապրիլի, N 13, էջ 3։
• Ներսիսյան Ստեփան Սարգսի.- ՀՍՀ, հատ.8, Երևան, 1982, էջ 260։
• Շահումյան Ստեփանոս Վրթանեսի.- ՀՍՀ, հատ.8, Երևան, 1982, էջ 434-435։
• Շրյոդեր (Սքրոդեր) Յոհան Յոախիմ.- ՀՍՀ, հատ.8, Երևան, 1982, էջ 588 (Խ.Կարադելյանի հեղինակակցությամբ)։
• Ծատուր Պավելի Աղայան։ Կենսամատենագրություն, Երևան, 1983, 112 էջ։
• Պարզյան (Պարզյանց) Սուքիաս.- ՀՍՀ, հատ.9, Երևան, 1983, էջ 196։
• Պարթամասիր.- ՀՍՀ, հատ.9, Երևան, 1983, էջ 197։
• Պեզճյան Հարություն .- ՀՍՀ, հատ.9, Երևան, 1983, էջ 224։
• Պետրովիչ Գրիգորի.- ՀՍՀ, հատ.9, Երևան, 1983, էջ 266։
• Պողոսյան Սերոբ. - ՀՍՀ, հատ.9, Երևան, 1983, էջ 372։
• Գլաձորի համալսարանը.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1983, N 3, էջ 31-39։
• Պատմագիրը և պատմության դասը։ (Երեմիա Քյոմուրճյան).- «Գրական թերթ», 1984, 27 ապրիլի, N 18, էջ 2։
• Երեմիա Քյոմուրճյանը և նրա «Պատմութիւն համառօտ» աշխատությունը.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1984, N 1, էջ 21-23։
• Հայկազեան ազգի պարծանքը։ (Գլաձորի համալսարանի հիմնադրման 700-ամյակի առթիվ).- «Տնտեսագետ» (բազմատիրաժ), 1984, 16 հոկտեմբերի, N 31, էջ 3։
• Տնտեսագիտական մտքի զարգացումը։ Գրիգոր Տաթևացի.- «Տնտեսագետ» (բազմատիրաժ), 1984, 24 հոկտեմբերի, N 32, էջ 3։
• Պատմության օժանդակ առարկաների հանրագիտարան.- «Գրքերի աշխարհ», 1984, 16 դեկտեմբերի, N 12, էջ 5։
• Սիմեոն Լեհացի. – ՀՍՀ, հատ.10, Երևան, 1984, էջ 373։
• Սմբատ Ա Բագրատունի.- ՀՍՀ, հատ.10, Երևան, 1984, էջ 451-452։
• Սոհեմոս.- ՀՍՀ, հատ.10, Երևան, 1984, էջ 495-496։
• Գյուղական համայնքի պրոբլեմի ուսումնասիրությունը ակադեմիկոս Հ.Մանանդյանի աշխատություններում.- ԲԵՀ, 1985, N 2, էջ 146-150։
• Հիշողության տարեգրությունը։ («Հայ ժողովրդի պատմություն»ակադեմիական ութհատորյակի հրատարակության առթիվ).- «Գրական թերթ», 1985, 26 ապրիլի, N 17, էջ 3-4։
• Հայապահպանման երաշխիքը.- «Գրքերի աշխարհ», 1985, 22 դեկտեմբերի, N 12, էջ 4։
• Վարդան Արևելցի Մեծ .- ՀՍՀ, հատ. 11, Երևան, 1985, էջ 312-313։
• Տիգրան Կրտսեր.- ՀՍՀ, հատ. 11, Երևան, 1985, էջ 696-697։
• Տիգրան Ա (Տիրան).- ՀՍՀ, հատ. 11, Երևան, 1985, էջ 697։
• Տիգրան Գ.- ՀՍՀ, հատ. 11, Երևան, 1985, էջ 698։
• Տիգրան Դ.- ՀՍՀ, հատ. 11, Երևան, 1985, էջ 698։
• Տիգրան Ե Հրեա.- ՀՍՀ, հատ. 11, Երևան, 1985, էջ 698։
• Տիգրան Զ Հրեա.- ՀՍՀ, հատ. 11, Երևան, 1985, էջ 699։
• Նոր տարի, նոր հույսեր.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1986, 8 հունվարի, N 2, էջ 2։
• Տիրան Արշակունի.- ՀՍՀ, հատ. 12, Երևան, 1986, էջ 16։
• Տրդատ զորավար.- ՀՍՀ, հատ. 12, Երևան, 1986, էջ 93։
• Ուխտանես.- ՀՍՀ, հատ. 12, Երևան, 1986, էջ 213-214։
• Քյոմուրճյան Երեմիա .- ՀՍՀ, հատ. 12, Երևան, 1986, էջ 464։
• Պատմաբանի գիտական վաստակի անբեկանելի կշռույթը (Հ.Հ.Մանանդյան).- «Գրքերի աշխարհ», 1986, 23 փետրվարի, N 2, էջ 4։
• Հայապահպանման երաշխիքը։ (Հայրենիք-Սփյուռք).- «Նոր աշխարհ», շաբաթաթերթ, Աթենք, 1986, 8 հուլիսի, N 293, էջ 2։
• Կենտրոնացնել համալսարանական գրքի վաճառքը .- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1986, 4 հոկտեմբերի, N 31, էջ 4, (Խ.Վարդանյանի և այլոց հեղինակակցությամբ)։
• Հովիկ Մելիքսեթյան։ (Գիտությունների մեր նոր դոկտորները).- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1987, 28 փետրվարի, N 8, էջ 2։
• Կիլիկիո հայոց գոյամարտը.- «Զարթոնք», օրաթերթ, Բեյրութ, 1987, 16 հուլիսի, N 227, էջ 2, 4։
• Հայ պատմագիտության քառուղիներում։ (Լ.Ա.Խուրշուդյանի ծննդյան 60-ամյակը).- ԲԵՀ, 1987, N 2, էջ 198-200։
• Սերունդներին նվիրված կյանք։ (Պրոֆ. Գ.Վ.Շառոյան).- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1987, N 3, էջ 45-46։
• Էդիկ Զոհրաբյան։ (Գիտության մեր նոր դոկտորները).- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1988, 27 փետրվարի, N 8, էջ 2։
• Գիտահետազոտական աշխատանքները պատմության ֆակուլտետում։ (Խնդիրներ և հեռանկարներ).- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1988, N 1, էջ 22-26։
• Նորահայտ փաստաթուղթ համալսարանի առաջին ռեկտորի մասին.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1988, N 2-3, էջ 33-36։
• Պատասխանատվության զգացումով։ (Ընթացքի մեջ է ձմեռային քննաշրջանը)։ Հարցազրույց պատմության ֆակուլտետի դեկանի տեղակալ Պ.Հ.Հովհաննիսյանի հետ.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1989, 28 հունվարի, N 5, էջ 1- 2։
• Կտակն է նահատակների։ (Խոհեր Մեծ եղեռնի մասին).- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1989, 29 ապրիլի, N 17, էջ 2։
• Երևանի համալսարանը նորահայտ փաստաթղթերի լույսի ներքո.- «Գրական թերթ», 1989, 12 մայիսի, N 20, էջ 3£
• Երևանի համալսարանը նորահայտ փաստաթղթերու լույսին տակ.- «Յառաջ», օրաթերթ, Փարիզ, 1989, 27-28 մայիսի, N 17.021, էջ 2։
• Ո՞ր ժառանգությունից չենք հրաժարվում, (Ինչպե՞ս է հիմնադրվել համալսարանը).- «Խորհրդային Հայաստան», օրաթերթ, 1989, 16 մայիսի, N 117, էջ 3 (Լ.Խուրշուդյանի հեղինակակցությամբ)։
• Ինչպես է հիմնադրվել մայր բուհը, (Երևանի պետական համալսարանը 70 տարեկան է).- «Տնտեսագետ» (բազմատիրաժ), 1989, 16 մայիսի, N 16, էջ 3։
• Եռագույնի խորհուրդը.- «Տնտեսագետ» (բազմատիրաժ), 1989, 31 մայիսի, N 18, էջ 3£
• Էջեր Հայաստանի համալսարանի պատմության։ Ինչպես է հիմնադրվել.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1989, 10 հունիսի, N 23, էջ 2-3։
• Ակադեմիկոս Հ.Մանանդյանի նամականիից.- ԼՀԳ, 1989, N 8, էջ 80-89։
• Ո՞ր ժառանգությունից չենք հրաժարվում£ (Պատմության համար).- «Ասպարեզ», օրաթերթ, Լոս Անջելես, 1989, 31 օգոստոսի, էջ 4, 6, 8 (Լ.Ա.Խուրշուդյանի հեղինակակցությամբ)
• Հակոբ Զորյան.- Կլարա Թերզյան, Հին ու նոր օրերի հետ, տե՛ս «Վերածնված Հայաստան», ամսագիր, 1989, N 3, էջ 19-20։
• Նյութեր Հայաստանի համալսարանի պատմության.- ԲԵՀ, 1989, N 3, էջ 79-96։
• Գիտական վաստակի արժեքավորում, (Հ.Մանանդյան).- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1989, N 3, էջ 24-27։
• Երևանի պետական համալսարանի հիմնադրման հարցի շուրջը£ [Երևանի պետական համալսարանի պրոֆեսորադասախոսական կազմի և ասպիրանտների տարեկան գիտական նստաշրջանում (25 դեկտեմբերի 1989թ.) կարդացված զեկուցման տեքստը].- Վ.Մաղալյան, Գիտական նվաճումների ամփոփում, տե՛ս «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1990, 1 հունվարի , N 1, էջ 1, 2 (Լ.Ա.Խուրշուդյանի հեղինակակցությամբ)£
• Արդարամիտ ու անխոնջ պատմաբանը, (ՀԽՍՀ ԳԱ մեր նորընտիր թղթակից-անդամները – Լ.Ա.Խուրշուդյան).- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1990, 14 ապրիլի, N 15, էջ 3։
• Գաթըրճյան Հովսեփ (Ավետիք).- ՀՀՀ, հատ.1, Երևան, 1990, էջ 596 (Է.Ռշտունու հեղինակակցությամբ)։
• Գարագաշյան Անտոն (Մատաթիա).- ՀՀՀ, հատ.1, Երևան, 1990, էջ 621 (Խ.Կարադելյան հեղինակակցությամբ)։
• Խոսք Անդրանիկ Ծառուկյանի և նրա «Թուղթ առ Երևան»պոեմի մասին.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1990, 26 մայիսի, N 21, էջ 4։
• Малоизвестная статья ‘’Турецкая нота и Турецкая Армения” Николая Адонца.- ԼՀԳ, 1990, N 4, էջ 72-77.
• Լենդրուշ Խուրշուդյան£ (Հայաստանի Հանրապետության ԳԱ թղթակից անդամ).- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1990, N 2, էջ 16-18։
• Հ.Մանանդյանի նորահայտ հոդվածը բուդդայականության մասին.- ԲԵՀ, 1990, N 2, էջ 115-120։
• Հաղթել մահին.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1990, 8 դեկտեմբերի, N 39, էջ 2։
• Ազատ, անկախ ապրելու իրավունքը£ (Մեր հյուրն է համալսարանի դասախոս, պատմական գիտությունների թեկնածու պարոն Պետրոս Հովհաննիսյանը).- «Հրազդան», օրաթերթ, ք. Հրազդան, 1990, 27 դեկտեմբերի, N 151, էջ 2-3։
• Հակոբ Մանանդյանի թղթերից.- ԲՀԱ, 1990, N 2 , էջ 127-132։
• Դատապարտում է ուրուգվայական մամուլը.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1990, N 3, էջ 40-51։
• Հովհ.Թումանյանի խոսքը Սիմոն Զավարյանի մասին.- «Գրքերի աշխարհ», շաբաթաթերթ, 1991, 17 մայիսի, N 11, էջ 4։
• Մովսես Խորենացու մատենագիտությունը. Երկասիրություններ, Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1991, 88 էջ£
• Մովսես Խորենացու լատիներեն թարգմանիչըª Հենրիկոս Յակոբուս Բրեններ (1669-1733).- «Հնչակ Հայաստանի», Ս.Դ.Հնչակյան կուսակցության պաշտոնաթերթ, 1991, Բ տարի, 29 նոյեմբերի, N 6, էջ 12։
• Մի էջ հայ դիվանագիտության պատմությունից.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1991, N 3, էջ 37-40։
• Хуршудян Лендруш.- “Армянский вопрос”. Энциклопедия, Ереван, 1991, стр.333.
• Չտրոհել անտրոհելին. Արցախյան խնդիր. Ո՞րն է ելքը... .- «Հայաստան», օրաթերթ, 1992, 31 հուլիսի, N 119, էջ 3։
• Հայկական հարցի հանրագիտարան.- «Ազգ», երկօրյա թերթ, Երևան, 1992, 22 օգոստոսի, N 75, էջ 5։
• Մեր արդի պատմագիտությունը և գրականագիտությունը կը կարոտին առարկայական վերախմբագրումի։ (Մեր տեսակցությունը Հ.Հ.Բ. հիմնարկի դասախոսներ Պ.Հովհաննիսյանի և Ս.Գրիգորյանի հետ).- «Ազդակ», օրաթերթ, *Բեյրութ, 1992, 15 դեկտեմբերի, N 229, էջ 5։
• Հայ ժողովրդի պատմության պարբերացման հիմնահարցին նվիրված համաժողով.- ԼՀԳ, N 2, 1992, էջ 148-161։
• Հայկական հարցին նվիրված հանրագիտարան.- «Ազդակ», օրաթերթ, Բեյրութ, 1993, 21 հունվարի, N 259, էջ 4, 6։
• Նպաստել հայեցի կրթության ու ոգու ամրապնդմանը։ (Հարցազրույց Պ.Հ.Հովհաննիսյանի հետ).- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1993, 30 ապրիլի, N 7, էջ 3 (զրույցը վարեց Անահիտ Բրուտյանը)։
• Հարցազրույց պրոֆ. Պ.Հովհաննիսյանի և պրոֆ. Ս.Գրիգորյանի հետ.- «Կայծեր», Հ.Յ. Դաշնակցության երիտասարդական պարբերաթերթ, Բեյրութ, 1993, Ժ տարի, N 1, էջ 49-70։
• Հայոց պատմությանը՝ պետական հոգատարություն.- «Երկիր», օրաթերթ, 1994, 5 մարտի, N 41, էջ 5 (Բ.Հ.Հարությունյանի հեղինակակցությամբ)։
• Նույնը.- «Երևանի համալսարան», երկշաբաթաթերթ, 1994, 15 մարտի, N 3, էջ 1-2 (Բ.Հ.Հարությունյանի հեղինակակցությամբ)։
• Բաբկեն Հարությունյան։ (Գիտությունների մեր նոր դոկտորները).- «Երևանի համալսարան», երկշաբաթաթերթ, 1994, 30 հուլիսի, N 12, էջ 3։
• Սիմոն Վրացյանի նորահայտ նամակը Նիկողայոս Ադոնցին.-»Երկիր», օրաթերթ, 1994, 5 հուլիսի, N 126, էջ 6։
• Զորյան Հակոբ Նշանի.- ՀՀՀ, հատ.2, Երևան, 1995, էջ 205։
• Ժամկոչյան Հայկազ Հևորգի.- ՀՀՀ, հատ.2, Երևան, 1995, էջ 339։
• Խուրշուդյան Լենդրուշ Արշակի.- ՀՀՀ, հատ.2, Երևան, 1995, էջ 542։
• Այդ տարեդարձի նշումը ողջույն է ցեղասպանությանը.- «Հայոց աշխարհ», օրաթերթ, 1997, 4 հոկտեմբերի, N 80, էջ 3։
• Հայոց եկեղեցու պատմության նորահայտ էջերից.- «Հայաստանի Հանրապետություն», օրաթերթ, 1998, 31 հունվարի, N 19, էջ 7։ Նույնը.- «Արարատ», օրաթերթ, Բեյրութ, 1998, 12 փետրվարի, էջ 4։
• Հայ լրագրության պատմության անխոնջ հետազոտողի նոր գիրքը.- «Ազգ», օրաթերթ, 1998, 6 փետրվարի, N 19, էջ 6։
• Սիմոն Վրացյանի անտիպ հուշերը Նիկողայոս Ադոնցի մասին.- ԼՀԳ, 1998, N 1, էջ 202-210։
• К истории библиографии по Армянскому вопросу и геноциду.- ‘’Армянский вопрос. Геноцид армян. Библиография литературы на русском языке (1877-1997)’’, Ереван, 1998, стр.6-18.
• ‘’Армянский вопрос. Геноцид армян. Библиография литературы на русском языке (1877-1997)’’. Составители П.О Оганесян, Э.А.Бабаян, Ереван, 1998, 316 стр
• Մովսես Խորենացու «Հայոց պատմություն»-ը արևմտահայերեն.- «Ազգ», օրաթերթ, 1998, 29 հոկտեմբերի, N 202, էջ 6։
• Ստեփան Տիգրանի Մելիք-Բախշյան.- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1998, N 1, էջ 119-121։
• Հայագիտության նվիրյալը. Հակոբ Մանանդյանի ծննդյան 125-ամյակի առթիվ.- «Հայաստանի Հանրապետություն», օրաթերթ, 1998, 18 դեկտեմբերի, էջ 5։
• Անտիպ էջեր Ավետիք Իսահակյանից.- ՀՀ հանդես, 1998, Բեյրութ, հատ.18, էջ 319-326։
• Հայկական դպրոցին հայոց պատմության պետական, համազգային դասագիրք.- «Ազգ», օրաթերթ, 1999, 9 մարտի, N 41, էջ 4 (Լ.Ա.Խուրշուդյանի հեղինակակցությամբ)։
• Մովսես Խորենացու «Հայոց պատմության»ֆրանսերեն թարգմանությունները.- «Հայ-ֆրանսիական պատմամշակութային առնչություններ». (V միջազգային գիտաժողովի նյութերը. Երևան, 22-23 սեպտեմբերի, 1998), Երևան, 1999, էջ 34-39։
• Երկու խոսք Միքայել Աբրահամյանի ` երեք գործողությամբ «Անդրանիկ»պատմական դրամայի մասին.- Մ.Աբրահամյան, Անդրանիկ, Մոսկվա, 1999, էջ 9:Les communautés arméniennes de Pologne (XVI-XVII siècles). Voies *d’émigration, époque, répartition, nombre, activités.In: «Iuifs, Arméniens et chretiens orientaux: Typologie des giasporas» (Condres international. Montpellier, les 17, 18 et 19 mai, 1999). Montpellier, 1999, p. 14.
• Լենդրուշ Խուրշուդյան.- «Հայաստանի Հանրապետություն», օրաթերթ, 1999, 9 հունիսի, N 110, էջ 7։
• Նույնը.- ՊԲՀ, 1999, N 1, էջ 393-394։
• Հ.Մանանդյանի աշխատությունների օտարալեզու թարգմանությունների պատմությունից.- ԲԵՀ, 1999, N 1, էջ 81-85։
• Յո՞ երթաս, հայ հոգևորական.- «Ազգ», օրաթերթ, 1999, 23 հոկտեմբերի, N 188, էջ 4 (հեղինակակից)։
• Հավերժական գիրքը՝ արաբերեն.- «Հայաստանի Հանրապետություն», օրաթերթ, 1999, 22 դեկտեմբերի, N 249, էջ 5 (Գ.Յազըճյանի հեղինակակցությամբ)։
• Լենդրուշ Արշակի Խուրշուդյան.- ՀԵՀ, 1999, N 2, էջ 118-120։ Նույնը.- ԲԵՀ, 1999, N 2, էջ 222-224։
• Հենրիկոս Բրենները և Մովսես Խորենացու «Հայոց պատմության»լատիներեն համառոտագրված առաջին թարգմանությունը.- ՀՀ հանդես, 1999, Բեյրութ, հատ.19, էջ 123-140:
• Մանանդյան Հակոբ Համազասպի.- ՀՀՀ, հատ.3, Երևան, 1999, էջ 549-550:
• Միքայելյան Գրիգոր Գաբրիելի.- ՀՀՀ, հատ.3, Երևան, 1999, էջ 727:
• Ներսիսյան Ստեփան Սարգսի.- ՀՀՀ, հատ.3, Երևան, 1999, էջ 875:
• Հավերժական գիրքը` արաբերեն.- «Զարթոնք», օրաթերթ, Բեյրութ, 2000, 8 փետրվարի, էջ 3 (Գ.Յազըճյանի հեղինակակցությամբ)։
• Ազատության երգիչը։ (Նիկողայոս Ադոնցի խոսքը Ավետիս Ահարոնյանի հոբելյանի առթիվ).- «Գրական թերթ», 2000, 1 սեպտեմբերի, N 11-12, էջ 1-2։
• Մովսես Խորենցու «Պատմութիւն Հայոց»-ի արաբերեն թարգմանությունը.- «Իրան-Նամե», ամսագիր, Երևան, 2000, հատ.35, էջ 70-71 (Գ.Յազըճյանի հեղինակակցությամբ)։
• Выдающийся ученый и гражданин Армении. (Краткий очерк научной, педагогической и общественной деятельности академика Я.А.Манандяна).- ‘’Научная мысль Кавказа’’, журн., Ростов-на-Дону, 2000, N 3(23), стр. 65-71.
• Հայոց եկեղեցու պատմության նորահայտ էջերից.- «Հայոց աշխարհ», օրաթերթ, 2000, 16 նոյեմբերի, N 208, էջ 13 (Հ. Հակոբյանի հեղինակակցությամբ)։
• Պատմագիտությունը Հայկազյան Հայագիտական հանդեսի էջերում.- ՀՀ հանդես, Բեյրութ, 2000, հատ.20, էջ 87-118։
• Երկու խոսք.- «Հայոց ցեղասպանությունը». Ուսումնասիրություններ, Երևան, 2001, էջ 8-10։
• Հայկական հարցի և ցեղասպանության մատենագիտության պատմության համառոտ ակնարկ.- «Հայոց ցեղասպանությունը». Ուսումնասիրություններ, երևան, 2001, էջ 245-266։
• Հայագիտության նվիրյալը (Բ.Հ.Հարությունյանի ծննդյան 60-ամյակի առթիվ).-ԼՀԳ, 2001, N 1, էջ 264-266 (Ա.Ա.Խառատյանի և Ա.Ի.Շահնազարյանի հեղինակակցությամբ)։
• Մելիտե Ա Մանազկերտցի (452-456), Մովսես Ա Մանազկերտցի (456-461), Բաբկեն Ա Ոթմսեցի (490-516), Սամվել Ա Արծկեցի (516-526), Մուշե Ա Այլաբերցի (526-534), Սահակ Բ Ուղկեցի (534-539), Քրիստափոր Ա Տիրառիջցի (539-545), Ղևոնդ Ա Եռաստեցի (545-548), Հովհաննես Բ Գաբեղյան (557-574), Քրիստափոր Բ Ապահունեցի (628-630), Եղիա Ա Արճիշեցի (703-717), Դավիթ Ա Արամոնեցի (728-741), Տրդատ Ա Ոթմսեցի (741-764), Տրդատ Բ Դասնավորեցի (764-767), Սիոն Ա Բավոնեցի (767-775), Եսայի Ա Եղիպատրուշեցի (775-788), Ստեփանոս Ա Դվնեցի (788-790), Հովաբ Ա Դվնեցի (790-791), Սողոմոն Ա Գառնեցի (791-792), Գևորգ Բ Բյուրականցի (792-795), Հովսեփ Բ Փարպեցի (795-806), Դավիթ Բ Կակաղեցի (806-833), Հովհաննես Դ Ովայեցի (833-855), Մաշտոց Ա Եղիվարդեցի (897-898), Հովհաննես Ե Դրասխանակերտցի (898-929), Ստեփանոս Բ Ռշտունի (929-930), Անանիա Ա Մոկացի (946-968), Սարգիս Ա Սևանցի (992-1019), Բարսեղ Ա Անեցի (1105-1113), Կոստանդին Գ Կեսարացի (1307-1322), Կոստանդին Դ Լամբրոնացի (1323-1326), Մեսրոպ Ա Արտազեցի (1359-1372), Կոստանդին Ե Սսեցի (1372-1374), Պողոս Ա Սսեցի (1374-1382), Հակոբ Գ Սսեցի (1404-1411), Գրիգոր Ը Խանձող (1411-1418), Պողոս Բ Գառնեցի (1418-1430), Կոստանդին Զ Վահկացի (1430-1439), Գրիգոր Թ Մուսաբեկյանց (1439-1441), Կիրակոս Ա Վիրապեցի (1441-1443), Սարգիս Գ Մյուսայլ (1484-1515), Զաքարիա Բ Վաղարշապատցի (1515-1520), Սարգիս Դ Վրաստանցի (1520-1536), Գրիգոր ԺԱ Բյուզանդացի (1536-1545), Ստեփանոս Ե Սալմաստեցի (1545-1567), Միքայել Ա Սեբաստացի (1567-1576), Հակոբ Դ Ջուղայեցի (1655-1680), Ալեքսանդր Ա Ջուղայեցի (1706-1714), Աստվածատուր Ա Համադանցի (1715-1725), Կարապետ Բ Ուլնեցի (1726-1729), Աբրահամ Բ Խոշաբեցի (1730-1734), Աբրահամ Գ Կրետացի (1734-1737), Ղազար Ա Ջահկեցի (1737-1751), Մինաս Ա Ակնեցի (1751-1753), Ալեքսանդր Բ Բյուզանդացի (1753-1755), Հակոբ Ե Շամախեցի (1759-1763), Հովհաննես Ը Կարբեցի (1831-1842), Ներսես Ե Աշտարակեցի (1843-1857), Գևորգ Դ Կոստանդնուպոլսեցի (1866-1882), Մակար Ա Թեղուտցի (1885-1891), Մկրտիչ Ա Վանեցի (1892-1907), Մատթեոս Բ Կոստանդնուպոլսեցի (1908-1910), Գևորգ Ե Սուրենյանց (1911-1930).- «Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ», տեղեկատու պատկերագիրք, Երևան, 2001, էջ 28, 30, 36, 38, 40, 42, 44, 46, 50, 58, 70, 74, 76, 78, 80, 82, 84, 86, 88, 90, 92, 94, 96, 102, 104, 106, 112, 120, 128, 152, 154, 160, 162, 164, 170, 172, 174, 176, 178, 180, 190, 192, 194, 196, 198, 200, 210, 216, 218, 220, 222, 224, 226, 228, 230, 232, 244, 246, 250, 252, 254, 256, 258։
• Վեհափառ Հայրապետի ուխտագնացությունը Դեր Զոր.- «Էջմիածին», ամսագիր, 2001, N 4, էջ 21-37։
• Մի առեղծված Հայոց եկեղեցու պատմության մեջ. (Սահակ Ահագին Քեղեցի. Ընտրված, սակայն չօծված Ամենայն Հայոց կաթողիկոս).- «Քրիստոնեական Հայաստանը քաղաքակրթությունների խաչմերուկ», միջազգային գիտաժողովի զեկուցումների դրույթներ, Սեպտեմբեր 19-21-ը, 2001 թ., Երևան, 2001, էջ 142-144։
• Ն.Ս.Օ. Տ.Տ. Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց կաթողիկոս. կյանքի և գործունեության համառոտ ուրվագիծ.- «Էջմիածին», ամսագիր, 2001, N 8, էջ 21-30։
• Անասյան Հակոբ.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 57-58։
• Առաքել Դավրիժեցի.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 76-77։
• Գաթըրճյան Հովսեփ.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 188-189։
• Գևորգյան ճեմարան.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 209-211։
• Գլաձորի համալսարան.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 214-216։
• Գրիգոր Դարանաղցի.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 230-232։
• Մանանդյան Հակոբ .- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 669-670։
• Մատթեոս Ա Կոստանդնուպոլսեցի .- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 693-694։
• Մովսես Խորենացի.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 762-764։
• Սիմեոն Լեհացի.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 905։
• Ստեփանե Խորեն.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 923։
• Վարդան Արևելցի.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 966-968։
• Ուխտանես.- ՔՀ, Երևան, 2002, էջ 1032-1034։
• Պատմության դասերն ու մենք. Այժմեական զրույց պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանի հետ անցյալի օրինակներով (հարցազրույցը վարեց Հասմիկ Առաքելյանը).- «Օր», թերթ, 2003, մարտի 11-12, N 130, էջ 6։
• Արագածոտնի նպաստը Հայոց կաթողիկոսական գահին.- «Արագածոտն. հոգևոր և մշակութային ժառանգություն», հոբելյանական գիտաժողով։ Գիտաժողովի հիմնադրույթներ, Օշական, 2003, էջ 24-26։
• Շահումյան Ստեփանոս.-ՀՀՀ, հատ. 4, Երևան, 2003, էջ 44։
• Շրյոդեր (Սքրոդեր) Յոհան Յոախիմ.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 88-89 (Խ.Կարադելյանի հեղինակակցությամբ)։
• Պալաքյան Գրիգորիս.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 143։
• Պարզյան (Պարզյանց) Սուքիաս.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 178-179։
• Պարթամասիր.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 179։
• Պեզճյան Հարություն.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 192։
• Պետրովիչ Գրիգորի.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 211։
• Պողոսյան Սերոբ.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 230։
• Սիմեոն Լեհացի.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 429-430։
• Սմբատ Ա Բագրատունի .- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 456-457։
• Սոհեմոս.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 479։
• Վարդան Արևելցի Մեծ .- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 609-611։
• Տիգրան Կրտսեր.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 742։
• Տիգրան Ա (Տիրան).- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 742։
• Տիգրան Գ.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 743-744։
• Տիգրան Դ.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 744։
• Տիգրան Ե Հրեա.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 744։
• Տիգրան Զ Հրեա.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 744-745։
• Տիրան Արշակունի .-ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 753։
• Տրդատ զորավար.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 776։
• Ուխտանես.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 794։
• Քյոմուրճյան Երեմիա.- ՀՀՀ, հատ. 4, 2003, էջ 893-894։
• Մովսես Խորենացին անպատասխանատվության հերթական զոհ.- «Քրիստոնյա Հայաստան», երկշաբաթաթերթ, Էջմիածին, 2003, հոկտեմբեր Բ, N 20, էջ 8։
• Известный и неизвестный Акоп Манадян.- ‘’Голос Армении’’, газ., 2003, 13 декабря, N 141, стр.3.
• Բաց նամակ Զորի Բալայանին.- «Ազգ», օրաթերթ, 2003, 27 դեկտեմբերի, N 240 , էջ 4։
• Պատմությունը քարոզչական հզոր զենք է, որը գրեթե չենք օգտագործում. պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանի դիտարկումները հայագիտության և այլ հարցերի մասին. - «Ազգ», 2004, 18 մայիսի, N 30, էջ 4։
• Հեռավոր աստղի լույսը՝ Բոգդան Գեմբարսկի.- «ԲՀԱ», 2004, N1, էջ 117-120։
• Ամրոցից՝ ապագայի հանգրվան։ «Էրեբունի - Երևան»տոնակատարության առիթով. - «Երևան. 7 օր», եռօրյա թերթ, 2004, 13-15 հոկտեմբերի, N 52, էջ 3 (հարցազրույցը վարեց Ա. Փալանդուզյանը)։
• Հայագիտությունը հարստացնող աշխատանք։ (Բ.Հ. Հարությունյան, Հայաստանի պատմական ատլաս, Ա մաս, Երևան, 2004). - «Քրիստոնյա Հայաստան», երկշաբաթաթերթ, 2004, դեկտեմբեր, N 24, էջ 8 (Ի. Ղարիբյանի համահեղինակությամբ)։
• Հակոբ Մանանդյանը Գևորգյան ճեմարանում .- «Էջմիածին», ամսագիր, 2004, N 7-8, էջ 142-153։
• Տիրայր արքեպիսկոպոս Տեր-Հովհաննիսյանի անտիպ հուշերը Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանի մասին.- «Էջմիածին», ամսագիր, 2004, N 11-12, էջ 106-117։
• Գևորգյան ճեմարանի անցած ուղին.- «Էջմիածին», ամսագիր, 2004, N 11-12, էջ 90-92։
• Գրիգորի Պետրովիչ.- «ՀՀՀ», հատ. ԻԴ, Բեյրութ, 2004, էջ 419-421։
• Չկա քարտեզ, չկա պատմություն.-»Հայաստանի Հանրապետություն», օրաթերթ, 2005, 28 հունվարի, N 14, էջ 5 (Ի.Ղարիբյանի համահեղինակությամբ)։
• Ազգային բարերարն ու կրթության հովանավորը (Տիրայր արքեպ. Տեր– Հովհաննիսյանի հուշերը Ալեքսանդր Մանթաշյանի մասին).- «Ազգ», 2005, 12 մարտի, N 44, էջ Է-ը։
• Մենք հայոց լեզվով ցեղասպանությանը նվիրված, ցայտուն ու ամփոփիչ ուսումնասիրություն չունենք.- «Հայաստան», օրաթերթ, 2005, 25 մարտի, N 7, էջ 3։
• Ինչու ապրիլի 24-ին.- «Ազգ», 2005, 23 ապրիլի, N 73, էջ 2։
• Առաջին հանրապետությունը մեզ տվեց քաղաքական մտքի ազատություն.- «Այբ-Ֆե», շաբաթաթերթ, 2005, 27 մայիսի - 2 հունիսի, N 19, էջ 1։
• Վավերագրերով հյուսվող պատմություն (Վավերագրեր Հայ եկեղեցու պատմության», հատ. 5, կազմեց՝ Ս. Բեհբուդյանը).- «Անխոնջ մշակը», ժողովածու, Երևան, 2005, էջ 149-152։
• Հայ մշակույթի նշանավոր օրրանը.- «Նշանավոր ճեմարանականներ», պրակ 1, Ս.Էջմիածին, 2005, էջ 9-26։
• Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Տ.Տ Գևորգ Դ Կոստանդնուպոլսեցի.- «Նշանավոր ճեմարանականներ», պրակ 1, Ս. Էջմիածին, 2005, էջ 29-41։
• Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Տ.Տ Մակար Ա Թեղուտցի Տեր-Պետրոսյան.- «Նշանավոր ճեմարանականներ», պրակ 1, Ս. Էջմիածին, 2005, էջ 43-50։
• Հակոբ Մանանդյան.- «Նշանավոր ճեմարանականներ», պրակ 1, Ս.Էջմիածին, 2005, էջ 359-364։*
• Առինքնող և հարազատ (Հրաժեշտի խոսք Շահե արք. Աճեմյանի մահվան առիթով).- «Ազգ», օրաթերթ, 2005, 15 հուլիսի, N 130, էջ 4։
• Գիտամանկավարժական կյանքում՝ գնահատելի ծառայություններով (պրոֆ. Գ.Վ. Շառոյանի ծննդյան 99-րդ տարելիցի առիթով).- «Հայաստանի Հանրապետություն», 2005, 2 հուլիսի, N 124, էջ 3 (համահեղինակ)։
• Առաջաբանի փոխարեն. Գ. Ստեփանյանի «Երզնկա»գրքի առաջաբանը, տե՛ս Գ. Ստեփանյան, Երզնկա, Երևան, 2005, էջ 1-3:
• «Հայոց պատմության»դասագիրքը բարոյապես մաշվել է։ Թ.Հակոբյանի հարցազրույցը պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանի հետ.-»Տարեգիր», շաբաթաթերթ, 2006, 26 ապրիլի, N 15, էջ 5։
• Պարսամյան Վարդան Արամի, տե՛ս «Մեր անվանի դասախոսները», երկրորդ մաս, Երևան, 2006, էջ 266-268։
• Գիտնականի արգասաբեր ուղին.- «Լրաբեր» ՀԳԱ ակադեմիայի (հասարակ. գիտ.), 2006, N 2, էջ 267-268։
• Վալտեր Դիլոյան (1930-2005).- ՀՀՀ, հատ. ԻԶ, Բեյրութ, 2006, էջ 430-432։
• Գառնիկ Գյուզալյան. հայ պատմագիտության երախտավորը.- «Էջմիածին», ամսագիր, 2006, N Ե, էջ 73-91։
• Գրքի և նրա հեղինակի մասին (Հ.Ժամկոչյան, Հայ ժողովրդի պատմություն. սկզբից մինչև Ք.հ. III դարի վերջը։ Ուսումնական ձեռնարկ, 4-րդ բարեփոխված հրատարակություն), Երևան, 2006, էջ 5-6։
• Հայկական բանակը Տիգրան II Մեծի օրոք (թվաքանակի խնդիրը).- «Հայկական բանակ-15». հանրապետական գիտաժողով. 26 հունվարի, 2007, հիմնադրույթներ, Երևան, 2007, էջ 26-27։
• Pontus ermenilerinin Golgota’si , տե՛ս «Hemsin ve hemsinli ermeniler» (konferans makaleleri), Yrevan, 2007, s. 58-68։
• Հարցազրույց ԵՊՀ Հայոց պատմության ամբիոնի դոցենտ Պետրոս Հովհաննիսյանի հետ «Հայագիտությունը դպրոցում»հանդեսի մասին, տե՛ս «Հայագիտությունը դպրոցում», գիտամեթոդական, վերլուծական հանդես, 2007, N 1, էջ 7։
• Աղբյուր սիրո (Մեսրոպ արքեպ. Աշճյանի հիշատակին), տե՛ս «Մեր դժվար ժամանակների մեծ հայը. Մեսրոպ արքեպիսկոպոս Աշճյան», ժողովածու, Երևան, 2007, էջ 45-46։
• Հայոց պատմությունը հազարամյակների հոլովույթում (Հայ ժողովրդի պատմության քրեստոմատիա, հատ.1, Երևան, 2007)։ «Ազգ», 2007, 11 հոկտեմբերի, N 185, էջ 4։
• Աստվածատուր Խաչատրյան (Խաչ).- «Քրիստոնյա Հայաստան», շաբաթաթերթ, 2007, սեպտեմբեր Բ, N 18, էջ 6-7։
• Հովհաննես Հակոբի Հակոբյան (Վարդ Շահենի).- «Քրիստոնյա Հայաստան», շաբաթաթերթ, 2007, հոկտեմբեր Ա, N 19, էջ 6, 8։
• Աշոտ Հովհաննիսյան, Պատմագիտական ուսումնասիրություններ. աշխատասիրել և ներածությունը գրել է Պ.Հ.Հովհաննիսյանը, Ս. Էջմիածին, 2007, 210 էջ։
• Աշոտ Հովհաննիսյանի պատմագիտական ժառանգությունը, տե՛ս Ա. Հովհաննիսյան, Պատմագիտական ուսումնասիրություններ, Ս. Էջմիածին, 2007, էջ 7-22։
• Տ. Տիրայր արք. Տեր-Հովհաննիսյան (Տիգրան Մելիք-Մուշկամբարյան, 1867-1956), տե՛ս «Քրիստոնյա Հայաստան», 2007, հոկտեմբեր Բ, թիվ 20, էջ 7; նոյեմբեր Ա, N 21, էջ 3։
• Գառնիկ Գյուզալյան (1893-1958), տե՛ս «Քրիստոնյա Հայաստան», 2007, նոյեմբեր Բ, N 22, էջ 5; դեկտեմբեր Ա, թիվ 23, էջ 5։
• Բաց նամակ «Գրական թերթի»խմբագրությանը, տե՛ս «Գրական թերթ», 2007, 28 դեկտեմբերի, N 44, էջ 2 (Սոս Սարգսյանի և այլոց հետ)։
• Հայոց Կիլիկիայի պատմագիրը (Գրիգոր Գաբրիելի Միքայելյան), տե՛ս Գ.Գ. Միքայելյան, Կիլիկիայի Հայկական պետության պատմություն, Երևան, 2007, էջ 3-4։
• Ստեփանոս Պալասանյան, տե՛ս «Հայագիտությունը դպրոցում», գիտամեթոդական, վերլուծական հանդես, 2007, N 3-4, էջ 123-126։
• Ռուբեն Թադևոսի Աբրահամյան (1881-1951), տե՛ս «Քրիստոնյա Հայաստան», շաբաթաթերթ, 2007, դեկտեմբեր Բ, թիվ 24 (260), էջ 3; 2008, հունվար Ա, N 1 (261), էջ 3։
• Անանուն Զրուցագիրը և իր Պատմությունը.-»Մատենագիրք Հայոց», հատ. Թ, Անթիլիաս-Լիբանան, 2008, էջ 1001-1005։
• Պոնտոսի հայության գողգոթան.- «Համշեն և համշենահանություն», Երևան- Բեյրութ, 2007, էջ 58-66։
• Նախագահական ընտրությունների մասին, տե՛ս «Ազգ», 2008, 17 փետրվարի, N 31, էջ 8 (Կարինե Նալչաճյանի և այլոց հետ)։
• Աշոտ Աբրահամյան (1903-1983), տե՛ս «Քրիստոնյա Հայաստան», 2008, փետրվար Ա, թիվ 3, էջ 3; փետրվար Բ, N 4, էջ 8։
• Վահան ծ. վրդ. Բաստամյանց (1842-1881).-»Քրիստոնյա Հայաստան», 2008, ապրիլ Ա, N 7 (267), էջ 2; ապրիլ Բ, N 8 (268), էջ 7; մայիս Ա, N 9 (269), էջ 7։
• Սուքիաս արք. Պարզյանց (1837-1914), տե՛ս «Քրիստոնյա Հայաստան», 2008, հունիս Ա, N 11, էջ 5; հունիս Բ, N 12, էջ 5, 6։
• Հայաստանը Աստվածաշնչում, տե՛ս «Հայոց եկեղեցու պատմություն», դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 5-րդ դասարանի համար, Երևան , 2008, էջ 21-23։
• Հայկական գաղթավայրերը և Սփյուռքը, տե՛ս «Հայաստանի ազգային ատլաս», Երևան, 2008, էջ 193-194։
• Հայկական արքայատոհմերի և Ամենայն Հայոց կաթողիկոսների ցանկեր, նույն տեղում, էջ 226-227։
• Աբրահամ Բ Խոշաբեցի, Աբրահամ Գ Կրետացի, Գևորգ Դ Կոստանդնուպոլսեցի Քերեստեճյան, Մակար Ա Թեղուտցի Տեր-Պետրոսյան, Մաշտոց Ա Եղիվարդեցի, Մինաս Ա Ակնեցի, Փիլիպոս Ա Աղբակեցի, Քրիստափոր Բ Ապահունի, տե՛ս «Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան», Ս. Էջմիածին, 2008, էջ 10-11, 11-12, 37-39, 155-156, 156-157, 166, 244-246, 247-248։
• Հայ ազատագրական շարժումը XV-XVI դարերում.-»Հայոց պատմություն». Միջին դարեր, հանրակրթական դպրոցի 7-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2008, էջ 188-190։
• Աշոտ Աբրահամյան, Ռուբեն Աբրահամյան, Սահակ վրդ. Ամատունի, Վահան վրդ. Բաստամյանց, Գառնիկ Գյուզալյան, Աստվածատուր Խաչատրյան, Հովհաննես Հակոբյան, Սուքիաս արք. Պարզյանց, Տիրայր արք. Տեր-*Հովհաննիսյան, տե՛ս «Նշանավոր ճեմարականներ», պրակ 2, Ս. Էջմիածին, 2009, էջ 23-27, 29-33, 39-44, 49-57, 77-83, 151-155, 215-219, 339-346, 443-448։
• Երկու խոսք, տե՛ս «Նշանավոր ճեմարանականներ», պրակ 2, Ս. Էջմիածին, 2009, էջ 7-11։
• Լեհաստանի հայկական գաղթավայրերը XVI-XVII դարերում (գաղթականության ուղիները, ժամանակը, տեղաբաշխումը, թվաքանակը, զբաղմունքը), տե՛ս «Էջմիածին», ամսագիր, 2009, Ա, էջ 63-68։
• Ինչպես էին ադրբեջանցիները պայքարում… Հռոմեական կայսրության դեմ.-»Երկիր», ՀՀԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի պաշտոնաթերթ, 2009, 18 հուլիսի, N 50, էջ 5 (հարցազրույցը վարեց Էդմոնդ Ծատուրյանը)։
• Հայոց պատմության ամբիոն (հարցազրույց դոցենտ Պ.Հ.Հովհաննիսյանի հետ).- «Երիտասարդ պատմաբան», 2009, N 2, ապրիլի, էջ 4։
• Պետության նկատմամբ սերն է պակասել։ (Հարցազրույց պատմաբան Պետրոս Հովհաննիսյանի հետ).- «Ժամանակ», օրաթերթ, 2009, 17 դեկտեմբերի, N 221 (1692), էջ 7 (հարցազրույցը վարեց Սիրանույշ Պապյանը)։
• Երկու խոսք [Եղիշե ավագ քահանա Սարգսյանի՝ «Սուրբ Էջմիածնի հոգևոր ճեմարանը» (1945-2006) գրքի առաջաբանը], Ս. Էջմիածին, 2009, էջ 15-18։
• Հայրենադարձության պատմության պատմագրությունը, տե՛ս «1946-1948 թթ. հայրենադարձությունը և դրա դասերը. հայրենադարձության հիմնախնդիրն այսօր». համահայկական գիտաժողովի զեկույցների ժողովածու, Երևան, 2009, էջ 32-40։
• Հայագիտության փառքը (Ղևոնդ Ալիշան), տե՛ս Ղևոնդ Ալիշան, Սիսական, Բ հրատարակություն, Երևան, 2009, էջ 564-567։
• Հայ Բյուզանդիայի անանց փառքն ու ունայնությունը (վերջաբանի փոխարեն), տե՛ս Պենելոպե Դելտա, Հանուն հայրենիքի (պատմավիպակ), Ս. Էջմիածին, 2009, էջ 161-166։
• Հայաստանի առաջին Հանրապետության պետական դրոշի Մարտիրոս Սարյանի նախագիծը, տե՛ս «Էջմիածին», ամսագիր, 2009, Ե, էջ 118-120։
• Ավետիս Պերպերյան (Ժամանակը և գործը), տե՛ս Ավետիս Պերպերյան, Պատմություն Հայոց. Բ հրատարակություն, խմբագրել և ներածությունը գրել է Պետրոս Հ. Հովհաննիսյանը, Ս. Էջմիածին, 2009, էջ 7-26։
• Հայագիտության երախտավորը (Հակոբ Մանանդյան), տե՛ս «Ժամանակակիցները Հակոբ Մանանդյանի մասին»։ Կազմել, ծանոթագրել և ներածությունը գրել է Պ.Հ.Հովհաննիսյանը, Երևան, 2010, էջ 5-12։
• Հ.Հ. Մանանդյանի մասին գրականության մատենագիտություն, տե՛ս «Ժամանակակիցները Հակոբ Մանանդյանի մասին»։ Կազմել, ծանոթագրել և ներածությունը գրել է Պ.Հ.Հովհաննիսյանը, Երևան, 2010, էջ 175-212։
• Հայ եկեղեցու պատմության ուսումնասիրման երախտավորը (Ավետիս Պերպերյան), «Էջմիածին», 2010, թիվ Բ, էջ 85-98։
• Իր տեղը չի կիսում (Մեսրոպ Մաշտոցի դերի մասին), տե՛ս «Հայկական ժամանակ»օրաթերթ, 2010, 18 նոյեմբերի, թիվ 213, էջ 6:
• Շարքային պատմահենի հերթական զրպարտագիրը կամ Ռամիզ Մեհթիևն ընդդեմ Պտղոմեոսի, Պլինիոսի և Ստրաբոնի, տե՛ս «Պիոներ», վերլուծական շաբաթաթերթ, 2010, 29 նոյեմբերի-5 դեկտեմբերի, թիվ 15, էջ 8։
• Նիկողայոս Ադոնցի նորահայտ ուսումնասիրությունները Տիգրան Երկրորդի մասին, տե՛ս «Տիգրան Մեծ», մեկ աշխատանքի ցուցահանդես, Երևան, 2010, էջ 263-267։
• Մովսես Խորենացին օտար թարգմանություններով, տե՛ս «Էջմիածին», 2010, թիվ Զ, էջ 115-129։
• Անհրաժեշտ է ստեղծել ազգային պատմության պաշտպանության հայեցակարգ, տե՛ս «Քրիստոնյա Հայաստան», երկշաբաթաթերթ, 2010, դեկտեմբեր Բ, թիվ 24 (332), էջ 6, 8։
• Ժ դարի հայ պատմագրությունը, տե՛ս «Մատենագիրք Հայոց», ԺԱ հատոր, Ժ դար (պատմագրություն), Անթիլիաս-Լիբանան, 2010, էջ 9-11։
• Մովսես Խորենացու «Հայոց պատմության»աշխարհաբար առաջին թարգմանությունը, տե՛ս «Պատմություն և մշակույթ»հայագիտական հանդես, Ա, Երևան, 2011, էջ 30-36:
• Խոսք խմբագրի (Կարապետ ծ. վրդ. Տեր-Մկրտչյանի «Հայոց եկեղեցու պատմություն», ուսումնական ձեռնարկի մասին), տե՛ս Կ. Տեր-Մկրտչյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն, մասն Ա (վերահրատակություն), Ս. Էջմիածին, 2011, էջ 5-9։

Հովհաննիսյանի խմբագրությամբ հրատարակված աշխատություններ

• Ա.Գ. Աբրահամյան, Գլաձորի համալսարանը (համառոտ ուրվագիծ), Երևան 1983 (հայերեն և ռուսերեն), 88 էջ։
• Ստ. Տ. Մելիք-Բախշյան, Հայոց պատմության աղբյուրագիտություն, երկրորդ բարեփոխված հրատարակություն (հնագույն ժամանակներից մինչև XVIII դարի վերջը), Երևան, 1989, 334 էջ։
• Հ. Մուրադյան, Վարդանանց ապստամբության մասին, Երևան, 1989, 269 էջ։
• Ն. Հ. Շահնազարյան, Հայ-իրանական և հայ- հռոմեական հարաբերությունները հայ մատենագիրների լուսաբանությամբ (մ. թ. ա VI դ.- մ. թ. V դ.), Երևան, 1990, 294 էջ։
• Ստ. Տ. Մելիք-Բախշյան, Հայոց պատմության աղբյուրագիտություն, երրորդ բարեփոխված հրատարակություն (հնագույն ժամանակներից մինչև XVIII դարի վերջը), Երևան, 1996, 336 էջ։
• “Армянский вопрос. Геноцид армян”. Библиография литератури на русском языке (1877-1997). Составители П. О. Оганесян, Э. А. Бабаян, Ереван, 1998, 316 стр.
• Կ. Ղահրամանյան, Վ. Հովհաննիսյան, 1500-ամյա հայկական սահմանադրությունը (ընդունման հանգամանքները և նշանակությունը), Երևան, 1996, 61 էջ։
• Մ. Կատվալյան, Պ. Հովհաննիսյան, Լ. Մկրտչյան և ուրիշներ, Հայոց պատմություն. հիմնահարցեր։ Հնագույն ժամանակներից մինչև մեր օրերը։ Ուսումնական ձեռնարկ ոչ մասնագիտական ֆակուլտետների համար, Երևան, 2000, 488 էջ։
• «Հայոց ցեղասպանությունը», ուսումնասիրություններ, Երևան, 2001, 268 էջ։
• «Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ», տեղեկատու պատկերագիրք, Երևան, 2001, 278 էջ։
• «Քրիստոնեական Հայաստանը քաղաքակրթությունների խաչմերուկ». Միջազգային գիտաժողովի զեկուցումների դրույթներ, սեպտեմբեր 19-21-ը, Երևան, 2001, 164 էջ ( Բ.Հ. Հարությունյանի և այլոց հետ )։
• Ա. Ղուկասյան, Վ. Պարսամյան, Ա. Գյուլբուդաղյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 4-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2002, 96 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Ա. Նազարյան, Ա. Գյուլբուդաղյան, Վ. Դևրիկյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 5-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2002, 90 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Ա. Ղուկասյան, Վ. Պարսամյան, Ա. Գյուլբուդաղյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 4-րդ դասարանի համար, Երևան, 2003, 96 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Ա. Նազարյան, Ս. Գյուլբուդաղյան, Վ. Դևրիկյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 5-րդ դասարանի համար, Երևան, 2002, 90 էջ (Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Ա. Քոսյան, Վ. Պարսամյան, Ա. Գյուլբուդաղյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 6-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2003, 128 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Կ. Մաթևոսյան, Գ. Հարությունյան, Պ. Հովհաննիսյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 7-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2003, 128 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Ա. Ղուկասյան, Ռ. Գասպարյան, Վ. Պարսամյան, Ս. Գյուլբուդաղյան, Վ. Ղանդիլյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 8-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2003, 128 էջ (Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Ա. Քոսյան, Վ. Պարսամյան, Ա. Գյուլբուդաղյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 6-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2004, 128 էջ (Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Կ. Մաթևոսյան, Գ. Հարությունյան, Պ. Հովհաննիսյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 7-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2004, 128 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Ա. Ղուկասյան, Ռ. Գասպարյան, Վ. Պարսամյան, Ա. Գյուլբուդաղյան, Վ.Ղանդիլյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 8-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2004, 128 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Վ. Ղանդիլյան, Հ. Քյոսեյան և ուրիշներ, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 9-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2005, 152 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Է. Լ. Ղազարյան, Վ.Ս. Ղանդիլայն, Պ. Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 10-րդ դասարանի փորձնական դասագիրք, Երևան, 2005, 152 էջ ( Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• «Նշանավոր ճեմարանականներ», պրակ 1, Ս. Էջմիածին, 2005, 468 էջ (Դ.Գյուրջինյանի և այլոց հետ )։
• Գ. Խ. Ստեփանյան, Երզնկա, Երևան, 2005, 726 էջ (Ա.Տեր-Ստեփանյանի հետ)։
• Վ. Ղանդիլյան, Հ. Քյոսեյան և ուրիշներ, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 9-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2005, 139 էջ (Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Է. Լ. Ղազարյան, Վ.Ս.Ղանդիլայն, Պ. Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Հանրակրթական դպրոցի 10-րդ դասարանի դասագիրք, Երևան, 2005, 152 էջ (Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ. Ա. Պատմագիտական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2006, 652 էջ։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ Բ. Պատմա-բանասիրական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2006, 680 էջ։
• Հ. Գ. Ժամկոչյան, Հայ ժողովրդի պատմություն. սկզբից մինչև Ք.հ. III դ. վերջը. Ուսումնական ձեռնարկ, 4-րդ բարեփոխված հրատարակություն, Երևան, 2006, 356 էջ։
• Հայ ժողովրդի պատմության քրեստոմատիա (հնագույն ժամանակներից մինչև Ք.հ. 298 թվականը), հատ. 1, Երևան, 2007, 576 էջ (Ա.Ե.Մովսիսյանի աշխատակցությամբ)։
• Աշոտ Հովհաննիսյան, Պատմագիտական ուսումնասիրություններ, Ս. Էջմիածին, 2007, 208 էջ։
• Մատենագիրք Հայոց, Զ հատոր, Ը դար, Անթիլիաս-Լիբանան, 2007, 1090 էջ (գիտական խորհուրդ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• Մատենագիրք Հայոց, Է հատոր, Ը դար, Անթիլիաս-Լիբանան, 2007, 920 էջ (գիտական խորհուրդ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• Հայ ժողովրդի պատմության քրեստոմատիա, հատ. 1 ( հնագույն ժամանակներից մինչև Ք.հ. 298 թվականը), Երևան, 2007, 576 էջ (խմբագրական հանձնաժողով՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ )։
• Ա. Ղուկասյան, Պ. Հովհաննիսյան, Վ. Ղանդիլայն և ուրիշներ, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 5-րդ դասարանի համար, Երևան, 2008, 96 էջ (Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ)։
• Ա. Նազարյան, Ա. Գյուլբուդաղյան, Վ. Դևրիկյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն. Դասագիրք հանրակրթական դպրոցի 6-րդ դասարանի համար, Երևան, 2008, 92 էջ (Աբրահամ եպս. Մկրտչյանի և այլոց հետ )։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ Գ. Հայերենագիտական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2008, 688 էջ։
• Ամենայն Հայոց կաթողիկոսներ. հանրագիտարան, Ս. Էջմիածին, 2008, 256 էջ, (պատասխանատու խմբագիր Պ.Հ. Հովհաննիսյան)։
• Մատենագիրք Հայոց, Թ հատոր, Թ դար, Անթիլիաս-Լիբանան, 2008, 1114 էջ (գիտական խորհուրդ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• Մատենագիրք Հայոց, ԺԲ հատոր, Ժ դար, Անթիլիաս-Լիբանան, 2008, 1120 էջ (գիտական խորհուրդ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• Մատենագիրք Հայոց, ԺԳ հատոր, գիրք Ա, Անթիլիաս-Լիբանան, 2008, 844 էջ (գիտական խորհուրդ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• Մատենագիրք Հայոց, ԺԴ հատոր, գիրք Բ, Անթիլիաս-Լիբանան, 2008, 773 էջ (գիտական խորհուրդ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• «Նշանավոր ճեմարանականներ», պրակ 2, Ս. Էջմիածին, 2009, 504 էջ, (Դ. Գյուրջինյանի և այլոց հետ)։
• Նիկողայոս Ադոնց, Երկեր հինգ հատորով, հատ. Դ. Քննական պատմություն Հայոց, Երևան, 2009, 720 էջ։
• Մատենագիրք Հայոց, Ժ հատոր, Ժ դար, Անթիլիաս-Լիբանան, 2009, 1158 էջ (գիտական խորհուրդ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• Եղիշե ավագ քահանա Սարգսյան, Սուրբ Էջմիածնի հոգևոր ճեմարանը (1945-2006), Ս. Էջմիածին, 2009, 408 էջ։
• Պենելոպի Դելտա, Հանուն հայրենիքի (պատմավիպակ), թարգմանություն՝ Մարիաննա Ապրեսյանի, Ս. Էջմիածին, 2009, 168 էջ ( Ա.Գ. Մադոյանի հետ)։
• «Երևանի պետական համալսարանի պատմության 90-ամյա ֆակուլտետը», ժողովածու, Երևան, 2009, 496 էջ (խմբագրական խորհրդի անդամներ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• Ղևոնդ Ալիշան, Սիսական, Բ հրատարակություն, Երևան, 2009, 563 էջ, (հրատարակչական խորհուրդ՝ Պ.Հ. Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• Հակոբ Մանանդյան, Երկեր, հատ Է. Բանասիրական ուսումնասիրություններ, Երևան, 2010, 580 էջ։
• Աւետիս Պերպերեան, Պատմութիւն Հայոց, Ս. Էջմիածին, 2010, 600 էջ։
• «Ժամանակակիցները Հակոբ Մանանդյանի մասին», հրատարակություն է պատրաստել Պ.Հ. Հովհաննիսյանը, Երևան, 2010, 256 էջ։
• «Տարեգիրք», Բ. (Պատմագիտական հանդես), Երևան, 2010, 380 էջ [խմբագրական խորհուրդ՝ Ա.Սիմոնյան, Պ.Հովհաննիսյան (պատասխանատու քարտուղար) և ուրիշներ]։
• Մատենագիք Հայոց, ԺԱ հատոր, Անթիլիաս-Լիբանան, 2010, 796 էջ (հատորը կազմեց և խմբագրեց Պ.Հ.Հովհաննիսյան)։
• Ղևոնդ Ալիշան, Շիրակ, Բ հրատարակություն, Երևան, 2010, 204 էջ (հրատարակչական խորհուրդ՝ Պ.Հ.Հովհաննիսյան և ուրիշներ)։
• «Պատմություն և մշակույթ». հայագիտական հանդես. Ա, Երևան, 2011, 432 էջ [խմբագրական խորհուրդ՝ Ա.Սիմոնյան, Պ.Հովհաննիսյան (պատասխանատու քարտուղար) և ուրիշներ]։
• Կ. Տեր-Մկրտչյան, Հայոց եկեղեցու պատմություն, մասն Ա (վերահրատակություն), Ս. Էջմիածին, 2011, էջ 266։

Գրախոսություններ

• Գրախոսություն։ Մովսես Խորենացու «Պատմութիւն Հայոց»-ի անգլերեն թարգմանության մասին.- (Moses Khorenats’i, History of the Armenians.Translation and Commentary on the Literary Sources by Robert W. Thomson. *Harvard University Press, 1978).- ԲԵՀ, N 3, 1981, էջ 237-239։
• Գրախոսություն։ Ո՞վ է նա. Սփյուռքահայ հասցեարան (OVENA. A directory of the Armenian diaspora. Published by the editorial. Beirut, 1980, XVIII+196 p.).- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1981, N 3, էջ 50-51։
• Գրախոսություն։ Հայ ժողովրդի պատմության միահատորյակը պարսկերեն լեզվով։ («Հայ ժողովրդի պատմություն», պրոֆ.Մ.Գ.Ներսիսյանի խմբագրությամբ, Երևան, 1971).- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1982, N 1, էջ 33-35։
• Գրախոսություն։ Անի մայրաքաղաքի հազարամյա փառքի տարեգրությունը։ (Թ.Խ.Հակոբյան, Անիի պատմություն, գիրք 1-2, Երևան, 1980, 1982). «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1982, N 3, էջ 23-26։
• Գրախոսություն։ Արժեքավոր մենագրություն։ Հ.Ու.Մելիքսեթյան, Հայրենիք-Սփյուռք առնչությունները և հայրենադարձությունը (1920-1980 թթ. ), Երևան, 1985, 476 էջ. - «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1986, N 1, էջ 32-34։
• Գրախոսություն։ Գոհացնող աշխատություն։ Է.Ա.Զոհրաբյան, Սովետական Ռուսաստանը և հայ-իրանական հարաբերությունները (1920-1922 թթ.), Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, Երևան, 1985, 336 էջ.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1986, 19 ապրիլի, N 15, էջ 4։
• Գրախոսություն։ Կիլիկիայի հայոց գոյամարտը (Շ.Թորոսյան, Կիլիկիայի հայերի ազգային-ազատագրական շարժումները 1919-1920 թթ., Երևան, 1987).- «Գրքերի աշխարհ», 1987, 22 մարտի, N 3, էջ 5։
• Նույնը.- «Երևանի համալսարան» (բազմատիրաժ), 1987, 25 ապրիլի, N 16, էջ 4։
• Գրախոսություն։ Կոթողային աշխատություն։ (Թ.Խ.Հակոբյան, Ստ.Տ.Մելիք-Բախշյան, Հ.Խ.Բարսեղյան, Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ.1, Երևան, 1986).- «Երևանի համալսարան» (Լրատու), 1987, N 1, էջ 18-20։
• Գրախոսություն։ Տեղանունների հանրագիտարան։ (Թ.Խ.Հակոբյան, Ստ.Տ.Մելիք-Բախշյան, Հ.Խ.Բարսեղյան, Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան, հատ.1, Երևան, 1986, 992 էջ).- «Երեկոյան Երևան», օրաթերթ, 1987, 22 մայիսի, N 121, էջ 3։
• Գրախոսություն։ М.Г.Меликян, С.П.Ламбарджян, Советская Армения. (Пособие по чтению для иностранных учащихся), Ереван, 1989, 157 стр.
• Գրախոսություն։ Ռ.Ի.Մաթևոսյան, Բագրատունյաց Հայաստանի պետական կառուցվածքն ու վարչական կարգը, Երևան, 1990, էջ 295։
• Գրախոսություն։ Л.А.Хуршудян, Истина - единственный критерий исторической науки. Изд. Ергосуниверситета, Ереван, 1989, 46 стр.- ԲԵՀ, 1990, N 3, 189-191 - ԲԵՀ, 1990, N 3, էջ 189-191 (Վ.Ա.Դիլոյանի հեղինակակցությամբ)։
• Գրախոսություն։ Ա.Սարգսյան, Ա.Հակոբյան, Հայոց պատմություն։ (Հնագույն շրջանից մինչև մեր օրերը), Երևան, 1996, 328 էջ։
• Գրախոսություն։ «Բագրատունիներ». պատմա-տոհմաբանական հանրագիտարան։ (Ռ.Մաթևոսյան, Բագրատունիներ, Երևան, 1997, 136 էջ).- «Ազդակ», օրաթերթ, 1998, 2 հուլիսի, N 95, էջ 3։
• Գրախոսություն։ Նոր աշխատություն հին Հայաստանի պատմության մասին։ (Ռ.Լ.Մանասերյան, Հայաստանը Արտավազդից մինչև Տրդատ Մեծ, Երևան, 1997).- «Ազգ», օրաթերթ, 1998, 22 դեկտեմբերի, N 237, էջ 6։
• Գրախոսություն։ Хосров Торосян, Топоним ‘’Сомхити’’ в грузинских первоисточниках, Ереван, 2003, 128 стр.
• Գրախոսություն։ Վ.Մ.Վարդանյան, Հայոց եկեղեցին վաղ միջնադարի քաղաքական խաչուղիներում, Վաղարշապատ, 2005, 400 էջ (Հ. Սվազյանի հետ համատեղ)։

Տե՛ս նաև

• Ով ով է.հայեր(կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ.,Հ.1,Աբալյան-Ղուշչյան,2005:
• Երևանի պետական համալսարան: