«Աբրահամյան Աշոտ Արսենի»–ի խմբագրումների տարբերություն
Hayazg-ից
(→Այլ) |
|||
| (Միևնույն մասնակցի 9 միջանկյալ տարբերակներ թաքցրված է) | |||
| Տող 18. | Տող 18. | ||
==Աշխատանքային գործունեություն== | ==Աշխատանքային գործունեություն== | ||
| + | *1937թ.-ից աշխատել է որպես ուսուցիչ Հրազդանի շրջանի դպրոցներում, վարել նաև ուսմասվարի և տնօրենի պաշտոններ։ | ||
*1944թ.-ից դասախոսել է Հայաստանի պետական մանկավարժական ինստիտուտում (ՀՊՄԻ): | *1944թ.-ից դասախոսել է Հայաստանի պետական մանկավարժական ինստիտուտում (ՀՊՄԻ): | ||
**1978-1985թթ.՝ ժամանակակից հայոց լեզվի ամբիոնի վարիչ: | **1978-1985թթ.՝ ժամանակակից հայոց լեզվի ամբիոնի վարիչ: | ||
| Տող 24. | Տող 25. | ||
==Ձեռքբերումներ== | ==Ձեռքբերումներ== | ||
| + | *1948թ.՝ բանասիրական գիտությունների թեկնածու: | ||
*1963թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր: | *1963թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր: | ||
*1964թ.՝ պրոֆեսոր: | *1964թ.՝ պրոֆեսոր: | ||
| Տող 35. | Տող 37. | ||
*Ուշագրավ ներդրում ունի հայերենի, մասնավորապես արդի գրական լեզվի բայակազմության, բայական կարգերի ձևաբանական հատկությունների քննության բնագավառում: Գրաբարի նրա կազմած ձեռնարկը ակնհայտորեն նպաստել է հին գրական հայերենի ուսուցման գործին: | *Ուշագրավ ներդրում ունի հայերենի, մասնավորապես արդի գրական լեզվի բայակազմության, բայական կարգերի ձևաբանական հատկությունների քննության բնագավառում: Գրաբարի նրա կազմած ձեռնարկը ակնհայտորեն նպաստել է հին գրական հայերենի ուսուցման գործին: | ||
*Աշխատությունները վերաբերում են հայերենի բային, նրա բնորոշ ձևերին, բառաքերականական առանձնահատկություններին, սեռի քերականական կարգին: | *Աշխատությունները վերաբերում են հայերենի բային, նրա բնորոշ ձևերին, բառաքերականական առանձնահատկություններին, սեռի քերականական կարգին: | ||
| + | *Տարբեր տարիների և տարբեր առիթներով Աշոտ Աբրահամյանը հոդվածներ է նվիրել արվեստի ու գրականության երևելի դեմքերին՝ [[Մարտիրոս Սարյանին]], [[Առնո Բաբաջանյանին]], [http://am.hayazg.info/%D4%B3%D5%A1%D5%AC%D5%B7%D5%B8%D5%B5%D5%A1%D5%B6_%D5%84%D5%B8%D6%82%D5%B7%D5%A5%D5%B2_%D5%80%D5%B8%D5%BE%D5%A5%D5%AB Մուշեղ Գալշոյանին] և ուրիշների։ | ||
| + | *Երիտասարդ տարիներին Աշոտ Աբրահամյանը գրել է մի շարք բանաստեղծություններ, որոնք ընդամենը 20-ն են և պահպանված են նրա անձնական արխիվում՝ «Կյանքի լիրիկա» խորագրով։ Բոլորն էլ հանգավոր բանաստեղծություններ են, որոնց առանցքում կա մի վեհացում՝ իր սրտի ու հոգու ամենանվիրական էակը՝ Զեփյուռը: | ||
| + | |||
| + | =Նկարներ= | ||
| + | <gallery> | ||
| + | Պատկեր:Орден Трудового Красного Знамени.jpg|Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան | ||
| + | </gallery> | ||
=Մատենագիտություն= | =Մատենագիտություն= | ||
| Տող 41. | Տող 50. | ||
*Աբրահամյան Ա.Ա., Բայը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1962: | *Աբրահամյան Ա.Ա., Բայը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1962: | ||
| − | === | + | ==Աշխարհաբար թարգմանություններ== |
| − | * | + | ===Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոցը»=== |
| − | + | *1971թ. լույս է տեսել Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոցը» Աշոտ Աբրահամյանի թարգմանությամբ, որին կցված են գիտական առաջաբան և հմուտ ծանոթագրություններ։ Թարգմանությունը կատարվել է համեմատական քննությամբ մինչ այդ եղած այլալեզու թարգմանությունների և դրանց կցված ծանոթագրությունների հետ։ Ա. Աբրահամյանը թարգմանությունը կատարելիս ծանոթացել է զրադաշտական կրոնի հետ կապված գիտական գրականությանը, անտիկ շրջանի հույն փիլիսոփաների ուսմունքներին, Մխիթարյան հայրերի՝ Եզնիկ Կողբացու երկերին տրված մեկնություններին։ | |
| + | |||
| + | ===Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմություն»=== | ||
| + | *Այս երկը ներկայացնող առաջաբանում Աշոտ Աբրահամյանը խոսել է այդ պատմության այլալեզու թարգմանությունների մասին։ Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմությունն» առաջին անգամ թարգմանվել է լատիներեն (1717, Բեռլին)։ Նրա ֆրանսերեն թարգմանիչներն են եղել Սեն-Մարտենը և Մարի Բրոսսեն։ Օրբելյանի երկը թարգմանվել է նաև ռուսերեն ու վրացերեն։ Հայերեն աշխարհաբարը թարգմանվել է այս բազմալեզու հրապարակումներից տարիներ անց։ Թարգմանության ծանոթագրությունները, որոնք խիստ մանրատառ են, զբաղեցնում են գրքի 405–549 էջերը, թվաքանակով հասնում են 1778-ի։ Դրանց հիմքում ընկած են գրքի այլալեզու թարգմանությունների հեղինակների բացատրությունները։ Թարգմանության առաջաբանը հետազոտական առումով բաժանված է կարևոր ենթաբաժինների, որոնք պարզում են մատենագրական այդ գլուխգործոցի ստեղծման դրդապատճառները, սկզբնաղբյուրները, ժամանակային ընդգրկումն ու պատմագիտական արժեքը, երկի լեզուն ու ոճը, պատմագիտական մյուս երկերը։ | ||
=Տե՛ս նաև= | =Տե՛ս նաև= | ||
| Տող 50. | Տող 62. | ||
*Հ. Զ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1987, էջ 11: | *Հ. Զ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1987, էջ 11: | ||
*Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատոր 1, Ե., ՀԽՀ գլխավոր խմբագրություն, 1990, էջ 21-22: | *Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատոր 1, Ե., ՀԽՀ գլխավոր խմբագրություն, 1990, էջ 21-22: | ||
| + | *Դոլուխանյան Աելիտա, «Տաղանդավոր լեզվաբանն ու մեծ մանկավարժը» (ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Աշոտ Արսենի Աբրահամյանի ծննդյան 90-ամյակին), պատմաբանասիրական հանդես № 1, 2008, էջ 290-294: | ||
| + | *Քոսյան Վ.Ա., «Ա. Ա. Աբրահամյան» (Ծննդյան 60-ամյակի առթիվ), պատմաբանասիրական հանդես №1, 1979, էջ 251-255 | ||
*Академия наук Армянской ССР: Персональный состав 1943-1983. Ер., 1984 | *Академия наук Армянской ССР: Персональный состав 1943-1983. Ер., 1984 | ||
| + | *[https://www.sci.am/membersview.php?l=&id=235&oid=&oid2=&d=&langid=1 ՀՀ ԳԱԱ:] | ||
| − | [[Category:Լեզվաբաններ]] [[Category:Բանասերներ]] [[Category:Գիտնականներ]] [[Category:Բանասիրական գիտությունների դոկտորներ]] | + | [[Category:Լեզվաբաններ]] [[Category:Բանասերներ]] [[Category:Գիտնականներ]] [[Category:Բանասիրական գիտությունների դոկտորներ]] [[Category:Բանասիրական գիտությունների թեկնածուներ]] [[Category:ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչներ]] [[Category:Պրոֆեսորներ]] |
Ընթացիկ տարբերակը 10:07, 14 Մայիսի 2018-ի դրությամբ
| Աբրահամյան Աշոտ Արսենի | |
| Абраамян Ашот Арсенович | |
| |
| Անգլերեն: | Abrahamyan Ashot |
| Հայերեն: | Աբրահամյան Աշոտ Արսենի |
| Ծննդյան տարեթիվը: | 17.09.1918 |
| Ծննդավայրը: | Շահրիզ, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Մահվան տարեթիվը: | 16.04.1985 |
| Մահվան վայրը: | Երևան, Հայաստանի Հանրապետություն |
| Համառոտ տվյալներ: Լեզվաբան: | |
Բովանդակություն
Կենսագրություն
Ծնվել է 1918թ. սեպտեմբերի 17-ին Հայաստանի Հանրապետության Շահրիզ գյուղում (այժմ՝ Գեղամավան՝ ՀՀ Գեղարքունիքի մարզում):
Աշխատանքային գործունեություն
- 1937թ.-ից աշխատել է որպես ուսուցիչ Հրազդանի շրջանի դպրոցներում, վարել նաև ուսմասվարի և տնօրենի պաշտոններ։
- 1944թ.-ից դասախոսել է Հայաստանի պետական մանկավարժական ինստիտուտում (ՀՊՄԻ):
- 1978-1985թթ.՝ ժամանակակից հայոց լեզվի ամբիոնի վարիչ:
- 1950-1959թթ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ Լեզվի ինստիտուտի ժամանակակից հայոց լեզվի բաժնի վարիչ:
- 1978-1985թթ.՝ համաբարբառի բաժնի վարիչ:
Ձեռքբերումներ
- 1948թ.՝ բանասիրական գիտությունների թեկնածու:
- 1963թ.՝ բանասիրական գիտությունների դոկտոր:
- 1964թ.՝ պրոֆեսոր:
- 1965թ.՝ ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ:
- 1965թ.՝ Մ. Նալբանդյանի անվան մրցանակ:
- 1977թ.՝ ՀԽՍՀ ԳԱ թղթակից անդամ:
- Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան:
Այլ
- Վարել է ժամանակակից հայոց լեզու, գրաբար, լեզվաբանության ներածություն բուհական դասընթացները:
- Ուշագրավ ներդրում ունի հայերենի, մասնավորապես արդի գրական լեզվի բայակազմության, բայական կարգերի ձևաբանական հատկությունների քննության բնագավառում: Գրաբարի նրա կազմած ձեռնարկը ակնհայտորեն նպաստել է հին գրական հայերենի ուսուցման գործին:
- Աշխատությունները վերաբերում են հայերենի բային, նրա բնորոշ ձևերին, բառաքերականական առանձնահատկություններին, սեռի քերականական կարգին:
- Տարբեր տարիների և տարբեր առիթներով Աշոտ Աբրահամյանը հոդվածներ է նվիրել արվեստի ու գրականության երևելի դեմքերին՝ Մարտիրոս Սարյանին, Առնո Բաբաջանյանին, Մուշեղ Գալշոյանին և ուրիշների։
- Երիտասարդ տարիներին Աշոտ Աբրահամյանը գրել է մի շարք բանաստեղծություններ, որոնք ընդամենը 20-ն են և պահպանված են նրա անձնական արխիվում՝ «Կյանքի լիրիկա» խորագրով։ Բոլորն էլ հանգավոր բանաստեղծություններ են, որոնց առանցքում կա մի վեհացում՝ իր սրտի ու հոգու ամենանվիրական էակը՝ Զեփյուռը:
Նկարներ
- Պատկերիկի ստեղծման սխալ. Նման նիշք չկա
Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան
Մատենագիտություն
- Աբրահամյան Ա.Ա., Գրաբարի ձեռնարկ, Երևան, 1952-1976:
- Աբրահամյան Ա.Ա., Հայերենի դերբայները և նրանց ձևաբանական նշանակությունը, Երևան, 1953:
- Աբրահամյան Ա.Ա., Բայը ժամանակակից հայերենում, Երևան, 1962:
Աշխարհաբար թարգմանություններ
Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոցը»
- 1971թ. լույս է տեսել Եզնիկ Կողբացու «Եղծ աղանդոցը» Աշոտ Աբրահամյանի թարգմանությամբ, որին կցված են գիտական առաջաբան և հմուտ ծանոթագրություններ։ Թարգմանությունը կատարվել է համեմատական քննությամբ մինչ այդ եղած այլալեզու թարգմանությունների և դրանց կցված ծանոթագրությունների հետ։ Ա. Աբրահամյանը թարգմանությունը կատարելիս ծանոթացել է զրադաշտական կրոնի հետ կապված գիտական գրականությանը, անտիկ շրջանի հույն փիլիսոփաների ուսմունքներին, Մխիթարյան հայրերի՝ Եզնիկ Կողբացու երկերին տրված մեկնություններին։
Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմություն»
- Այս երկը ներկայացնող առաջաբանում Աշոտ Աբրահամյանը խոսել է այդ պատմության այլալեզու թարգմանությունների մասին։ Ստեփանոս Օրբելյանի «Սյունիքի պատմությունն» առաջին անգամ թարգմանվել է լատիներեն (1717, Բեռլին)։ Նրա ֆրանսերեն թարգմանիչներն են եղել Սեն-Մարտենը և Մարի Բրոսսեն։ Օրբելյանի երկը թարգմանվել է նաև ռուսերեն ու վրացերեն։ Հայերեն աշխարհաբարը թարգմանվել է այս բազմալեզու հրապարակումներից տարիներ անց։ Թարգմանության ծանոթագրությունները, որոնք խիստ մանրատառ են, զբաղեցնում են գրքի 405–549 էջերը, թվաքանակով հասնում են 1778-ի։ Դրանց հիմքում ընկած են գրքի այլալեզու թարգմանությունների հեղինակների բացատրությունները։ Թարգմանության առաջաբանը հետազոտական առումով բաժանված է կարևոր ենթաբաժինների, որոնք պարզում են մատենագրական այդ գլուխգործոցի ստեղծման դրդապատճառները, սկզբնաղբյուրները, ժամանակային ընդգրկումն ու պատմագիտական արժեքը, երկի լեզուն ու ոճը, պատմագիտական մյուս երկերը։
Տե՛ս նաև
- Ով ով է.հայեր (կենսագրական հանրագիտարան:Երկու հատորով),ՀՀ խմբ. հանձնաժողով՝ Հ. Մ. Այվազյան (գլխ. խմբագիր) և ուրիշներ,Երևան,Հայկական հանրագիտարան հրատ., Հ.1, Աբալյան-Ղուշչյան, 2005:
- Է. Բ. Աղայան, Հայ լեզվաբանության պատմություն, հ. 2, Երևան, 1962:
- Հ. Զ. Պետրոսյան, Հայերենագիտական բառարան, Երևան, «Հայաստան», 1987, էջ 11:
- Հայկական համառոտ հանրագիտարան, հատոր 1, Ե., ՀԽՀ գլխավոր խմբագրություն, 1990, էջ 21-22:
- Դոլուխանյան Աելիտա, «Տաղանդավոր լեզվաբանն ու մեծ մանկավարժը» (ՀՀ ԳԱԱ թղթակից անդամ Աշոտ Արսենի Աբրահամյանի ծննդյան 90-ամյակին), պատմաբանասիրական հանդես № 1, 2008, էջ 290-294:
- Քոսյան Վ.Ա., «Ա. Ա. Աբրահամյան» (Ծննդյան 60-ամյակի առթիվ), պատմաբանասիրական հանդես №1, 1979, էջ 251-255
- Академия наук Армянской ССР: Персональный состав 1943-1983. Ер., 1984
- ՀՀ ԳԱԱ:
